Di̇ji̇tal Gazetelerde Yer Alan Yapay Zekâ Haberleri̇ne Yöneli̇k Sosyoloji̇k Bi̇r Değerlendi̇rme

Abstract

Bu çalışma gündelik hayatımızın merkezi konularından biri haline gelen yapay zekâ uygulamalarının dijital gazetelerdeki haberlerde nasıl sunulduğu ile ilgilenmektedir. Bireylerin haber alma ihtiyaçlarına hitap eden gazeteler, dijitalleşmenin güçlendiği neo-postmodern dönemde daha çok internet aracılığıyla varlıklarını devam ettirmektedirler. Bireylerin yeni bir toplumsal olgu ile ilintili olarak neyi, nasıl düşüneceklerine yönelik etkileşimde bulundukları, gündemin belirlendiği alanlardan biri hiç şüphesiz gazetelerdir. Söz konusu yeni toplumsal olgulardan biri olan yapay zekâ uygulamaları bireylere nasıl sunulmaktadır, bireyler ne gibi temel konular çerçevesinde bilgilenmektedir gibi soruların cevapları için dijital gazetelere başvurmak önemli görülmüştür. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı; dijital gazetelerde yapay zekâ uygulamalarına yönelik haber içeriklerinin irdelenmesidir. Çalışma nitel çalışma deseninde, içerik analizi yöntemiyle oluşturulmuştur. Ayrıca belirli tarihlerde dijital gazetelerde yer alan 15 farklı haberin örneklem olarak seçilmesiyle şekillendirilmiştir. Haberler seçilirken Google arama motorunda en üst sekmelerde yer almasına ve öncelikle Türkiye ile ilgili olmasına özen gösterilmiştir. Gazete ayrımı yapılmamıştır. Çalışma verileri yapay zekâ uygulamalarına yönelik teknolojik bilgilendirici, olumlayıcı ve eleştiren haber içerikleri şeklinde üç farklı kategoriye ayrıştırılarak analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda; 15 farklı haberde hem olumlayan hem eleştiren haberlerin eşit düzeyde olduğu, teknolojik bilgilendirici haberlerin daha az düzeyde kaldığı görülmüştür. Öte yandan haberlerin ekseriyetle ekonomi ile ilgili oluşu dikkat çekmiştir. Gündem belirleme kuramı düzleminde düşünüldüğünde bireylerin içinde bulunduğu toplumsal koşullarda yapay zekâya yönelik ekonomi eksenli düşünmeleri sağlanmakta ya da bireylerin ekonomi ve yapay zekâ ilişkisinde haberlere ilgili olduğu ifade edilebilmektedir.