Dilovası Hava Kalitesinin Ulusal Mevzuata Göre Değerlendirilmesi

Abstract

Öz Türkiye'de hava kalitesinin kontrolü Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi (HKDY) Yönetmeliği ile sağlanmaktadır. 01.01.2014 tarihi itibariyle her yıl kademeli olarak azalan tolerans paylarıyla birlikte o yıla ait limit değerler hesaplanarak 2024 yılına kadar tüm kirleticiler için AB limitlerine ulaşılması planlanmıştır. Dilovası'nda bulunan dört adet hava kalitesi istasyonunda SO2, PM10, NO2, NOx, CO ve O3 konsantrasyonları saatlik olarak ölçülmektedir. 2014-2019 yılları arasında ölçülen kirlilik seviyeleri, Yönetmelik'te her yıl için belirlenmiş limit değerler ile kıyaslanarak Dilovası hava kalitesi için bir değerlendirme yapılmıştır. Kocaeli OSB istasyonunda yapılan ölçümlere göre NO2 kirliliği insan sağlığı için risk oluşturacak seviyelerdedir. Yönetmelik tarafından 2018 yılında NO2 için geçerli saatlik limit değerin (260 μg/m 3) bir yılda maksimum 18 kez aşılmasına izin verilmesine rağmen, yıl boyunca ölçülen saatlik NO2 konsantrasyonları 73 kez limit değerin üstüne çıkmıştır. Kocaeli Dilovası istasyonunda yapılan ölçümler ise bölgede gözlenen PM10 kirliliğinin insan sağlığı açısından önemli bir risk oluşturduğunu göstermektedir. Özellikle 2017 ve 2018 yıllarında ölçülen günlük PM10 seviyelerinde ani artışlar yaşandığı görülmüştür. Yönetmelik'te günlük PM10 limitlerinin bir yıl boyunca maksimum 35 defa aşılabileceği söylenmesine ragmen, bu yıllarda limit değerin üstüne çıkılan gün sayısı sırasıyla 91 ve 113'tür. Değerlendirilen diğer iki istasyon Dilovası İMES OSB arazisi içinde yer almaktadır. İMES OSB 1 ve İMES OSB 2 istasyonlarında 2015 yılının sonlarında ölçüm yapılmaya başlandığı için bu istasyonların değerlendirilmesi son üç yılı (2016-2019) kapsamaktadır. İMES OSB 1 istasyonunda yapılan ölçümlere bakıldığında insan sağlığı açısından en riskli kirleticinin PM10 olduğu görülmüştür. 2016, 2017 ve 2018 yıllarında insan sağlığını korumak amacıyla belirlenmiş günlük PM10 limitleri bir yıl boyunca 42, 92 ve 73 defa aşılmıştır (>35 gün). İMES OSB 2 istasyonunda izlenen kirlilik değerleri ise Yönetmelik'e göre herhangi bir tehdit oluşturmayacak seviyelerdedir. Öte yandan Kocaeli OSB, Kocaeli Dilovası ve İMES OSB 1 istasyonlarında ölçülen yıllık ortalama NOx konsantrasyonları her yıl ekosistemin korunması amacıyla belirlenmiş yıllık NOx limit değerinin (30 μg/m 3) üzerine çıkmıştır. Kocaeli OSB ve Kocaeli Dilovası'nda ölçülen SO2 kirlilik seviyeleri zaman zaman limit değerlerin ve uyarı eşiğinin üstünde gözlense de PM10 ve NOx kirlilikleri kadar büyük boyutlarda değildir. Kocaeli Dilovası, İMES OSB 1 ve İMES OSB 2 istasyonlarında ölçülen CO ve O3 kirlilikleri ise limit değerlerin çok altında gözlendiğinden Dilovası'nda insan sağlığı ve ekosistem için herhangi bir risk oluşturmamaktadır.