Dış Ticaret-Çevre Kirliliği İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerinden Analiz

Abstract

Çalışmada, Türkiye ekonomisi üzerinden dış ticaret ile çevre arasındaki ilişki 1960-2015 dönemi yıllık verileri ile incelenmektedir. Çevresel gösterge olarak daha kapsayıcı olması bakımından ekolojik ayak izi kullanılmaktadır. Dış ticaret göstergeleri olarak ise ihracat ithalat verileri modele dahil edilmiştir. Kontrol değişken olarak ise ekolojik ayak izini etkilediği bilinen enerji tüketimi verileri kullanılacaktır. Yapısal kırılmaya izin veren zaman serisi analizlerinin kullanıldığı çalışmada; Maki eşbütünleşme testine göre değişkenler arasında yapısal kırılmalar ile birlikte uzun dönemli ilişki görülmektedir. Zamanla Değişen Nedensellik Analizi sonuçlarına göre GDP’den ekolojik ayak izine doğru herhangi bir nedensellik ilişkisi yakalanmamış olup diğer tüm değişkenlerin bağımlı değişken olan ekolojik ayak izi ile belirtilen tarih aralıklarında çift yönlü nedensellik ilişkisi görülmüştür.