Όταν το άτομο βιώνει stress, συγκεκριμένα νευροπεπτίδια εκλύονται στην υποφυσιακή κυκλοφορία, στον υποθάλαμο, στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό και στη συστημική κυκλοφορία. Αυτά είναι τα νευροπεπτίδια του stress, στα οποία ανήκουν και οι ACTH, κορτιζόλη, προλακτίνη και NPY. ΣΚΟΠΟΣ: Διερευνάται η συσχέτιση των επιπέδων νευροπεπτιδίων του ψυχικού stress στον ορό με: α. τους κυτταρικούς αποπτωτικούς δείκτες, β. τους δείκτες πόνου, γ. την κλινική βαρύτητα και επιβίωση ασθενών της ΜΕΘ που παρουσιάζουν MODS, δ. το βαθμό ψυχολογικής καταπόνησης των ασθενών. ΜΕΘΟΔΟΣ: Πρόκειται για μια διερευνητική μελέτη συσχετίσεως με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις και συγχρονικές συγκρίσεις. Στη μελέτη συμμετείχαν 36 βαριά πάσχοντες ασθενείς με μεγάλο εύρος διαγνώσεων εισαγωγής, και 36 εθελοντές αντιστοιχισμένοι ως προς το φύλο και την ηλικία (± 5 έτη) με την ομάδα των ασθενών. Η ποσοτικοποίηση των υποπληθυσμών λεμφοκυττάρων και κυτταρικών αποπτωτικών δεικτών (fas και fasl) πραγματοποιήθηκε με κυτταρομετρία ροής. Τα επίπεδα κορτιζόλης, ACTH και προλακτίνης στον ορό ποσοτικοποιήθηκαν μέσω ανοσοδοκιμασίας χημειοφωταύγειας, και τα επίπεδα NPY με τη μέθοδο ανταγωνιστικής ανοσοενζυμικής απορρόφησης (ELISA). Η κλινική βαρύτητα των ασθενών αξιολογήθηκε με τον Δείκτη Πολυοργανικής Έκπτωσης (MOF), τον Δείκτη Πολυοργανικής Δυσλειτουργίας (MODS), την κλίμακα APACHE II, την κλίμακα Γλασκώβης και την κλίμακα ΤISS. Οι περιβαλλοντικοί στρεσογόνοι παράγοντες στη ΜΕΘ ποσοτικοποιήθηκαν με την κλίμακα εκτίμησης περιβαλλοντικών στρεσογόνων παραγόντων (ICUESS). Η αξιολόγηση του επιπέδου του πόνου έγινε με την Κλίμακα Αξιολόγησης Πόνου, τη Συμπεριφορική Κλίμακα Πόνου και την αριθμητική κλίμακα έντασης πόνου. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Παρατηρήθηκαν τα ακόλουθα: α) στατιστικά σημαντικών διαφορών μεταξύ βαριά πασχόντων ασθενών και συμμετεχόντων στην ομάδα ελέγχου ως προς τα επίπεδα κορτιζόλης, NPY και ACTH/ κορτιζόλη, καθόλη τη διάρκεια της μελέτης (p<0.0001), β) στατιστικά σημαντικών συσχετίσεων μεταξύ των επιπέδων NPY, κορτιζόλης, ACTH και ACTH/ κορτιζόλη στον ορό με τους ολικούς αριθμούς λεμφοκυττάρων και τους υποπληθυσμούς τους, καθώς και με τους υποπληθυσμούς των λεμφοκυττάρων που εξέφραζαν τον αποπτωτικό υποδοχέα fas και το δεσμευτικό μόριο fasL (p<0.05), γ) στατιστικά σημαντικών συσχετίσεων μεταξύ των επιπέδων ACTH, κορτιζόλης, NPY και ACTH/ κορτιζόλη (r>0.378, p<0.04), δ) στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ του εκτιμώμενου πόνου βάσει της Κλίμακας Αξιολόγησης Πόνου (r=0.509, p=0.002) και της Συμπεριφορικής Κλίμακας Πόνου (r=0.391, p=0.018) και του αναφερόμενου πόνου (p<0.0001), με τα επίπεδα ACTH στον ορό, ε) στατιστικά σημαντικών διαφορών μεταξύ ασθενών και μαρτύρων, καθόλη τη διάρκεια της μελέτης, ως προς τον αριθμό των ολικών λεμφοκυττάρων, των Τ και Β λεμφοκυττάρων, των Τ βοηθητικών και κυτταροτοξικών κυττάρων και των Τ βοηθητικών και κυτταροτοξικών κυττάρων που εξέφραζαν fas και fasL (p<0,0001), στ) τα άτομα που επιβίωσαν παρουσίασαν στατιστικά σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα ACTH και κορτιζόλης, ενώ δεν παρουσιάσθηκαν διαφορές ως προς τα επίπεδα ΝΡΥ, προλακτίνης και ACTH/ κορτιζόλη, ζ) στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις των επιπέδων νευροορμονών/ νευροπεπτιδίων και διενέργειας νοσηλευτικών παρεμβάσεων, χορήγησης αναλγησίας και χορήγησης μυοχάλασης (p<0.05). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Τα αποτελέσματα της μελέτης υποστήριξαν τη συσχέτιση μεταξύ νευροορμονών/ νευροπεπτιδίων του stress και κυτταρικών αποπτωτικών δεικτών, γεγονός που υποδεικνύει τον ενδεχόμενο ρόλο του stress και των νευροπεπτιδίων του στην επίταση παθοφυσιολογικών βλαβών στη βαριά νόσο. Η μελέτη των νευροπεπτιδίων του ψυχολογικού stress μελλοντικά μπορεί να κινηθεί προς την διερεύνηση του θεραπευτικού δυναμικού ψυχοδυναμικών και ολιστικών παρεμβάσεων για τους βαρέως πάσχοντες.