Doğu Batı Eksenindeki Konum Analizi Kapsamında Van da Göçe Karşı Alınan Tedbirlerin Değerlendirilmesi

Abstract

Konumu itibarıyla göç bugün çeşitli şekillerde ve farklı mekânlar arasında gerçekleşen bir olgudur. Bu süreç iç ve dış göç olarak anılsa da literatürde genellikle Doğu’dan Batı’ya doğru gerçekleşen akımlar olarak yer edinmektedir. Bu durum ekonomik gelişme başta olmak üzere daha iyi yaşam koşullarının Batı’da daha iyi olduğu algısıyla ilgilidir. Burada Doğu sınırı, sorun yaşayan insanların bu sorunlarından kaçmak için ilk vardığı yerde bitmektedir. Böylece Batı sınırı kimisi için kendi ülkesinde başlar kimisi için komşu ülkede başlar ve kimisi için de okyanus ötesindedir. Dolayısıyla göçmenlere karşı alınan tedbirler de genellikle Doğu’dan gelen tehditlere yönelik bir tavır almakla ilişkili olmaktadır. Öte yandan sınırlara hendek kazmak, duvar örmek, mayın döşemek, dikenli tel çekmek, teknolojik önlemler almak ve askeri yığınaklar yapmak gibi önlemler uluslararası alanda ülkeler için kendisini Doğu veya Batı’da konumlandırma girişimi olarak görülebilir. Bu çalışmada ise öncelikle bir sınır kenti olarak Van’ın göç akınlarına karşı aldığı tedbirler değerlendirilmiştir. Genel olarak ise İran sınırındaki önlemlerle Yunanistan'ın sınırdaki aldığı önlemler bağlamında Türkiye'nin Doğu-Batı konumu üzerinden bir analiz yapılmaya çalışılmıştır. Bu noktada nitel bir çalışma kapsamında literatür taramasının yapıldığı bir yöntem uygulanmıştır. Bunun yanında Göç İdaresinden elde edilen sayısal veriler aracılığıyla çalışmanın nicelik açısından güçlendirilmesi sağlanmıştır. Böylece birincil ve ikincil kaynakların esas alındığı bu çalışmada eleştirel bir yaklaşım ile literatürel bir değerlendirme ve analiz yöntemiyle bir değerlendirme yapılmıştır. Elde edilen bulgular kapsamında sınırlarda alınan önlemlerin kayıt dışı göçü tam olarak engelleyemediği ve sınır kentlerinin ise daha önemli bir hal aldığı görülmüştür. Bunun yanında Doğu ve Batı arasında bir köprü vazifesi gören Türkiye'nin hangisine ait olduğu sınırlarda alınan tedbirlere göre siyasal, ekonomik, kültürel, sosyal ve psikolojik açıdan farklı yorumlar ile değerlendirilebileceği görülmektedir.