Dört Farklı Perspektiften İslam Demokrasi Tartışmaları

Abstract

Özİslam ve demokrasi tartışmaları, günümüzde ciddi bir literatür oluşturmuş önemli bir konudur. İslam ve demokrasinin birbiri ile bağdaşabilir olup olmadığı konusunda, hem Batılı sosyal bilimcilerden hem de İslamcı hareket mensubu isimlerden iki farklı yaklaşım söz konusu olmuştur. Bu bağlamda İslam demokrasi ile bağdaşır diyen Batılı sosyal bilimciler ve İslamcı düşünürler olduğu gibi İslam demokrasi ile bağdaşmaz diyen Batılı sosyal bilimciler ve İslamcı düşünürler mevcuttur. Tartışmaların ana kavramları hâkimiyet, şura, meşveret, icma, içtihat gibi kavramlardır. Birinci gruptakiler, metinsel analizler çerçevesinde Allah'ın hâkimiyetinin kula devredildiğini öne sürmektedirler. Demokrasinin sadece bir yönetim mekanizması değil, aynı zamanda bir yaşam biçimi, bir felsefe olduğunu ileri sürmektedirler. Karşıt grup ise, demokrasinin Allah'ın hâkimiyetine bir ortaklık olmadığını, İslam'ın temel ilkeler haricinde bir devlet modeli önermediğini, insanın tarihsel ve toplumsal şartlara göre düzenlemesi için serbest bıraktığını ileri sürmektedir.Anahtar Kelimler: İslam, Demokrasi, Hâkimiyet, Şura, İcma, İçtihat. Four Different Perspectives of Islamic Democracy Debate AbstractDiscussions of Islam and Democracy are very important issues which have a serious literature in these days. There are two main approaches whether Islam is compatible with democracy or not. The main concepts are sovereignty, shura (consultation), ijma, (consensus of fuqaha) and ijtihad (jurisprudence). The first approach claims that Islam is incompatible with democracy because of some basic principles. Both of some Western social scientists and Islamist thinkers share this thought. According to these scholars, Islam means that the sovereignty of God (Allah) but democracy is full of opposite this idea and it means that the sovereignty of people. This group defines democracy not only a system of governance but also style of life and philosophy. The second approach asserts that Islam doesn't contradict with democracy. Muslims are free to choose any model among others in accordance with the historical and social circumstances.