Draagkracht van de Oosterschelde en westelijke Waddenzee voor schelpdieren : evaluatie van veranderingen in de voedselcondities en schelpdierbestanden in relatie tot de mosselkweek in de periode 1990-2016

De mogelijke rol van de Filipijnse tapijtschelp in de voedelvoorziening voor vogels in de Oosterschelde en het Grevelingenmeer

“…In de Oosterschelde heeft de Filipijnse tapijtschelp in korte tijd een aanzienlijke biomassa bereikt en hetzelfde geldt voor een andere nieuwkomer, de Japanse oester (Troost et al, 2021). Toch laat een omvangrijke studie naar de draagkracht van het systeem zien dat alle schelpdieren samen in de Oosterschelde niet de productie van fytoplankton zodanig negatief beïnvloeden dat er sprake is van overbegrazing (Jansen et al, 2019). De twee nieuwkomers hebben zich kunnen vestigen en uitbreiden zonder dat dit ten koste is gegaan van de meest prominente schelpdiersoort in de Oosterschele in termen van graasdruk op het fytoplankton: de mossel.…”

“…Wel is het bestand aan kokkels in de Oosterschelde gedaald, en zo ook het bestand aan oesters, beide sinds 2010, dus terwijl het bestand van tapijtschelpen in de Oosterschelde groeide, daalden de bestanden van kokkels en oesters, maar niet het vleesgehalte van de mosselen. Het is dus niet uitgesloten dat de groei van het bestand aan tapijtschelpen (deels) ten koste is gegaan van het bestand aan kokkels en oesters, al zijn er ook andere verklaringen dan competitie tussen deze soorten te geven voor de afname van kokkels (zomersterfte) en oesters (opkomst van de oesterboorder en van het oester herpesvirus; actief wegvissen) (Jansen et al, 2019). Voor schelpdier-etende vogels, als de scholekster, kan, ook bij concurrentie tussen tapijtschelpen, kokkels en oesters, de balans positief zijn.…”

Quick-scan mogelijkheden van medegebruik (schelpdierkweek en zeewierteelt) met een te realiseren drijvend zonnepark in het Hoogbekken van de Krammersluizen

“…Draagkracht voor schelpdierkweek kan worden gedefinieerd als de hoeveelheid schelpdieren die in een ecosysteem kunnen worden gekweekt waarbij er geen negatieve effecten zijn op het functioneren van het ecosysteem (e.g. primaire productie, algen biomassa) (Jansen et al, 2019;Smaal en Van Duren, 2019). De draagkracht voor schelpdierkweek (en ook die van zeewierteelt) is afhankelijk van een aantal ecosysteemprocessen zoals primaire productie (instraling, doorzicht), wateruitwisseling (aanvoer van voedsel en nutriënten) en graasdruk door filterfeeders zoals schelpdieren (Figuur 2).…”

“…Er wordt aangenomen dat de graasdruk overeen komt met die in de Oosterschelde. De totale graasdruk (𝐹𝐹𝐶𝐶) in de Oosterschelde is ongeveer 187 miljoen m 3 d -1 (2011 -2015)(Jansen et al, 2019). Bij een…”

“…In de Oosterschelde is er wel een afnemende gradiënt in de clearance ratio van west naar oost. De grazing ratio in het Hoogbekken is een stuk lager dan in de Oosterschelde en is in de buurt van de grenswaarde van 3 zoals voor het ASC label voor gekweekte bestanden wordt gehanteerd (TPC, Threshold for Potential Concern), wanneer blijkt dat de CR lager is van 1(Jansen et al, 2019). Bij waarden lager dan 3 is er sprake van overexploitatie.Tabel 1: Overzicht van de draagkracht parameters voor schelpdierkweek in het Hoogbekken en in de Oosterschelde (gebaseerd opJansen et al, 2019).…”