ÖZETNöroloji kliniklerinin en sık karşılaşılan hastalığı olan serebrovasküler hastalıklar, yuksek morbidite ve mortalite kaynağı olması nedeniyle önem taşımaktadır (1). Önemli olduğu oranda, tedavi güçlükleri ve hastalığın ilerleyiş öngörüsünün net olmaması nedeniyle karmaşıktır (2). Serebrovasküler hastalıklar ile uğraşan hekimler, tedavilerine yön verebilmek, hastalığa ilişkin beklentileri belirlemek ve hastalığın gidişini pozitif yönde modifiye edebilmek için prognoz hakkında öngörü sahibi olmak isterler. Serebrovasküler hastalıkların prognozunu belirleyebilmek için tanımlanmış birçok değişken bulunmaktadır. Serebrovasküler hastalık prognozunu belirlemede hekime rehberlik edecek değişkenler; hastaya bağlı, hastalık kliniğine bağlı , tanısal yönteme ve tedavi yaklaşımına bağlı olan değişkenler olarak belirlenmiştir. Hastaya ait değişkenler içinde; yaş, cinsiyet, etnik özellikler, eğitim düzeyi, aile öyküsü, risk faktörleri (atriyal fibrilasyon , hipertansiyon, hiperglisemi, ateroskleroz, vaskülit, hiperfibrinojenemi gibi), aile ve sosyal çevrenin desteği, genetik etkenler ve biyomarkerlar vardır. Serebrovasküler hastalıklarda prognoza ilişkin faktörlerin incelendiği derlemenin bu ilk bölümünde, hastaya ait prognostik faktörler gözden geçirilmiş ve bu konudaki çalışmaların bir kısmı karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Anahtar Sözcükler: Prognoz, stroke, iskemi, hipertansiyon, hiperglisemi
PROGNOSTIC FAKTORS OF STROKE: THE REVIEW OF FACTORS RELATED TO PATIENTS ABSTRACTCerebrovascular diseases, the most frequently encountered diseases of neurology clinics, are important because they cause high morbidity and mortality rates (1). As well as being important, they are also complex diseases since they are difficult to treat and the prevision of their progression is vague (2). Doctors who are dealing with cerebrovascular diseases need to anticipate the prognosis in order to direct the treatment and to modify the expectations of the patient's relatives. Inquiries and problems of the patients and their relatives can be guided through sound responses in the future. There are various variables defined to determine the prognosis of cerebrovascular diseases. The variables that will guide the doctor in the determination of the prognosis depending on the patients, the medical clinic, diagnostic methodology and treatment approach. The age, the gender, ethnicity, educational level, family history, elements of risk (atrial fibrillation, hypertension, hyperglycemia, atherosclerosis, vasculitis, fibrinogenemia etc.) of the patient, the family and social support, genetics and biomarkers are the variables depending on the patient. Characteristics of the lesion; localization and its extents are the variables depending on the diseas. Motor deficits, aphasia, anosognosia, dementia, urinary incontinence, presence of sleep disorder, the improvement rate of the symptoms are the variables of clinics of the stroke. Monitoring methods are the variables of diagnostics. Antiaggregant and thrombolytic treatment, cognitive therapy constitutes t...