Edukacja geograficzna jako przestrzeń partycypacji

Abstract

Przedmiotem opracowania są formy partycypacji szkolnej odnoszące się do szkolnej edukacji geograficznej. Zastosowano dwie metody badań - analizę porównawczą oraz sondaż z wykorzystaniem kwestionariusza geoankiety. Wynikiem tych badań było wyróżnienie najważniejszych treści wybranych podstaw programowych oraz opracowań geograficzno-dydaktycznych odnoszących się do partycypacji szkolnej, a także rozpoznanie form tej partycypacji uczniów i nauczycieli. Wykorzystując geoankietę jako przykład Partycypacyjnych Systemów Informacji Geograficznej zaprezentowano studium przypadku z Poznania: opracowanie przez nauczycieli mapy cyfrowej wspierającej organizację zajęć terenowych. Stwierdzono, że uczniowie i nauczyciele rzadko podejmują inicjatywy o charakterze partycypacji. Istotną przesłanką do podjęcia takich działań są zarówno globalne wyzwania ekologiczne, jak i stan środowiska lokalnego. Wśród działań uczniów o charakterze partycypacji są takie, które wymagają aktywności praktyczno-technicznej oraz emocjonalno-artystycznej (kulturalnej). Ich przykładami są utworzenie pomocy dydaktycznej lub zorganizowanie wydarzenia o tematyce ekologicznej, mającego związek z zajęciami terenowymi realizowanymi poza budynkiem szkoły. Potrzebne jest zaproponowanie metod (lub strategii) kształcenia, która sprzyjałaby zwiększeniu częstości występowania inicjatyw o charakterze partycypacji w szkolnej edukacji geograficznej. Przedstawione w pracy wyniki badań oraz ustalenia stanowią część dysertacji doktorskiej D. Abramowicza pt. „Partycypacja społeczna a edukacja geograficzna - znaczenie Partycypacyjnych Systemów Informacji Geograficznej w organizowaniu zajęć terenowych (2022).