InleidingDoel van dit artikel is informeren. We willen professioneel begeleiders die nieuwsgierig zijn naar de empirische basis van de effecten van supervisie op de hoogte brengen van wat wij gevonden hebben. Dit kan een aanzet vormen voor vervolgonderzoek en verdere kennisontwikkeling op het gebied van supervisie voor dit tijdschrift. Eerst lichten we onze vraagstelling en de gehanteerde begrippen toe (par. 2). Vervolgens beschrijven we onze werkwijze en presenteren we de onderzoeksresultaten (par. 3). Aansluitend trekken we conclusies en doen we aanbevelingen voor vervolgonderzoek (par. 4). Het artikel wordt afgesloten met een korte slotbeschouwing (par. 5).
Vraagstelling en begrippenkaderOnze belangrijkste vraag is: in hoeverre is er wetenschappelijke onderbouwing voor de effecten van supervisie? Daarbij richten we ons vooral op het domein van de gezondheidszorg en de medische opleiding, omdat onderzoek naar reflectie en supervisie juist op dit gebied de afgelopen jaren relatief veel aandacht heeft gekregen. Een aantal begrippen willen we op voorhand definiëren: supervisie, reflecteren en effecten.Supervisie Siegers (2002, p. 31-32) omschrijft supervisie als een didactische methode gericht op het (beter) leren uitvoeren van geprofessionaliseerd dienstverlenend werk, waarin het doelgericht hanteren van de relatie een rol speelt. Leren in supervisie is leren op basis van reflectie. Supervisie richt zich op het ontwikkelen van zelfgestuurd leren bij de supervisant. De supervisant leert in de uitvoering van zijn werk op integratieve wijze en op basis van zelfsturing te functioneren. Op integratieve wijze werk uitvoeren veronderstelt een functioneren vanuit de samenhang tussen denken, voelen en handelen (integratie op het eerste niveau) en vanuit de samenhang tussen persoon, beroep en concrete werksituatie (integratie op het tweede niveau; Siegers, 2002, p. 176).Reflecteren Regouin (1999, p. 98) beschrijft reflecteren als 'terugkijken, bespiegelend overdenken en zoeken naar de betekenis van wat men heeft gezien, ervaren, gedacht of gedaan en daaruit ook lering trekken'. Aukes (2008, p. 109-110) verruimt dit door ook de kwaliteit van het professioneel functioneren en een wetenschappelijke invalshoek als doel van reflectie te onderscheiden: 'Het is ook verkregen inzicht inzetten voor het onderhouden en verbeteren van de kwaliteit van het eigen functioneren en van de medische praktijk. Daarnaast wordt van dokters