GRZEGORZ BIENKIEWICZ, ZDZISŁAW DOMISZEWSKI, GRZEGORZ TOKARCZYK, DOMINIKA PLUST
ROZMIESZCZENIE LIPIDÓW I ICH ZMIANY OKSYDACYJNE W POSZCZEGÓLNYCH CZĘŚCIACH FILETÓW Z PSTRĄGA TĘCZOWEGOS t r e s z c z e n i e Lipidy ryb ze względu na swój charakter są bardzo podatne na utlenianie, szczególnie na procesy autooksydacji. Stopień utlenienia lipidów zależy od wielu czynników, w tym od ich rozmieszczenia w tkance mięśniowej.Celem pracy było wykazanie, że poszczególne części fileta z pstrąga tęczowego hodowlanego różnią się nie tylko zawartością lipidów, ale również przydatnością technologiczną, której wyróżnikiem mogą być: szybkość i stopień zmian oksydacyjnych lipidów.Wykazano, że pod względem zawartości tłuszczu część brzuszna filetów pstrągów tęczowych różniła się statystycznie istotnie od pozostałych badanych części ryb. Wykazano także różnice między częścią brzuszną fileta pstrąga a pozostałymi badanymi częściami fileta, dotyczące: dynamiki przebiegu procesu fotooksydacji lipidów, katalizowanego promieniami UV, składu kwasów tłuszczowych, a szczególnie ilości kwasu dokozaheksaenowego (DHA). Nie stwierdzono natomiast statystycznie istotnych różnic w wyjściowym całkowitym poziomie utlenienia (Totox) lipidów poszczególnych części fileta pstrąga.Słowa kluczowe: pstrąg, części fileta, rozmieszczenie lipidów, profil kwasów tłuszczowych, utlenienie lipidów Wprowadzenie Ryby stanowią źródło wartościowych białek i cennych tłuszczów. Zwłaszcza skład lipidów, a tym samym przydatność technologiczna i wartość żywieniowa, jest zależny m.in. od cyklu biologicznego ryby [13], środowiska bytowania i sposobu hodowli, a także sposobu przetworzenia [2,3,7]. Rodzaj i stopień przetworzenia ryby, a także czas i sposób przechowywania w istotny sposób wpływają na jakość lipidów, szczególnie na stopień ich hydrolizy i utlenienia. Lipidy ryb, ze względu na zawartość