Effects of Pre-Harvest Application with Natural and Synthetic Sprout Inhibitors on Yield and Storage Quality of Potato (Solanum tuberosum L.)

Abstract

ÖZET: Bu çalışma, hasat öncesi uygulanan doğal ve sentetik sürgün gelişimi engelleyicilerinin Alegria ve Desiree patates çeşitlerinde yumru verimi ile tohumluk yumruların depoda dormansi süresi üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla, 2018-2019 yıllarında yürütülmüştür. Çalışmada farklı dozlarda dereotu (Anethum graveolens L.), kimyon (Carum carvi L.), karanfil (Syzygium aromaticum L.) ve nane (Mentha spicata L.) uçucu yağları ile chlorpropham (CIPC) ve maleik hidrazit (MH) hasattan 30 gün önce bitki yapraklarına uygulanmıştır. Hasat edilen tohumluk yumrular kontrollü şartlarda 5 ay süre ile depolanmış ve 30 gün aralıklarla yumrularda; dormansi süresi, sürgün uzunluğu, ağırlık kaybı ve yumru sertlik derecesi parametreleri incelenmiştir. Doğal ve sentetik sürgün gelişimi engelleyicileri; patateste vejetasyon süresi ve toplam yumru verimini önemli derecede etkilemiş ve çeşitlerin uygulamalara tepkisi farklı olmuştur. Çalışmada uygulamalara bağlı olarak patates çeşitlerinin vejetasyon süreleri 108-157 gün, toplam yumru verimleri ise 1980-4249 kg da -1 arasında değişmiştir. Uygulamalar yumruların dormansi süresini önemli derecede etkilemiş, her iki çeşitte de en uzun dormansi süreleri MH ile 1000 ppm karanfil ve 2500 ppm dereotu uçucu yağı uygulamalarında belirlenmiştir. Depolama devresi sonunda uygulamalara bağlı olarak yumru ağırlık kayıpları %5.32-6.53 arasında değişmiş, CIPC ve karanfil 2500 ppm uygulamaları hariç diğer tüm uygulamalarda ağırlık kayıpları kontrole göre daha düşük olmuştur. Genellikle dormansi süresini uzatan uygulamalarda sürgün uzunluğu daha kısa olurken, yumru sertlik dereceleri daha yüksek bulunmuştur. Çalışmada, dormansi süresini uzatan ve ağırlık kayıplarını azaltıcı etki gösteren dereotu ve karanfil uçucu yağlarının hasat öncesi uygulamalarının tohumluk patates yumrularının depo kayıplarının azaltılması ve fizyolojik yaşlanmanın geciktirilmesinde kullanılabileceği, bununla birlikte bu uygulamaların farklı dönem ve dozlarda tekrar denenmeleri gerektiği sonucuna varılmıştır.

Uçucu Yağ Uygulamalarının Depolama Devresinde Şeker Pancarı (Beta vulgaris L.) Kalitesine Etkileri

“…Karanfil uçucu yağı yüksek oranda (%80) eugenol içermekte olup, eugenolün bitkilerde fitotoksisiteye neden olarak herbisidal aktivite gösterdiği bazı araştırmacılar tarafından da bildirilmiştir (Bainard et al, 2006;Meyer et al, 2008;Stoklosa et al, 2012;de Oliveria et al, 2016). Patates bitkisi üzerine yapılan bir çalışmada yüksek dozda karanfil uçucu yağı uygulanan bitkilerde vejetasyon süresinin uzadığı, yumru veriminin önemli derecede azaldığı, yumrularda kabuk olgunluğunun daha erken tamamlanmadığı ve karanfil uçucu yağı uygulamalarının bitkide fitotoksisiteye neden olarak fotosentez sonucu üretilen asimilatların depo organı olan yumrulara taşınmak yerine fitotoksisitenin azaltılması için bitki savunma sistemleri tarafından kullanılmış olabileceği belirtilmiştir (Ok, 2020).…”

“…Bazı uçucu yağların kültür bitkilerinde ekonomik zarara neden olan fungal enfeksiyonların gelişimini engellediği ve kuvvetli antifungal aktivite gösterdiği yapılan çalışmalar ile ortaya konmuştur (Tongnuanchan et al, 2014;Macwan et al, 2016;Nazzaro et al, 2017). Konu ile ilgili olarak, bitki yapraklarına uygulanan bazı uçucu yağların bazı enzimlerin aktivitelerinde değişime yol açarak fotosentetik aktivite, vejetasyon süresi, olgunlaşma ve hastalık gelişimi üzerine önemli etkiler gösterebildiği (Ok, 2020), depo devresinde patates yumrularına uygulanan bazı uçucu yağların ise yumrularda dormansi süresini uzattığı ve yüksek antifungal aktivite gösterdiği (Şanlı, 2012) bildirilmiştir. Diğer bir çalışmada, şeker pancarı yapraklarına uygulanan bazı uçucu yağların sukroz sentez enzim aktivitelerine etki ettiği ve yaprak lekesi enfeksiyon oranı ve şiddetini azalttığı rapor edilmiştir (Kurşunatan, 2019).…”