Effects of social inequalities on coronary heart disease risk factors: a population-based, cross-sectional study in İzmir

Abstract

ÖZETAmaç: İzmir'de Balçova Belediyesi'nin bir mahallesinde yaşayan 30 yaş ve üzeri bireylerde, sosyal eşitsizliklerin koroner kalp hastalığı risk etmenlerine etkisinin belirlenmesidir. Yöntemler: Kesitsel tipte planlanan araştırmanın evrenini 30 yaş ve üzeri 4409 kişi oluşturmaktadır. Örnek seçilmeyip tüm evrene ulaşmak hedeflenmiştir. Çalışmanın bağımlı değişkenleri; sigara kullanımı, fiziksel inaktivite, sağlıksız beslenme, şişmanlık, hipertansiyon ve riski, diyabet ve riski, kan yağlarındaki bozukluktur. Bağımsız değişken sosyal eşitsizliktir. Sosyal eşitsizlik değişkenleri olarak öğrenim durumu, gelir ve sosyal sınıf alınmıştır. Karıştırıcı etmenler yaş, cinsiyet ve aile öyküsüdür. Veri evde ve semtevinde olmak üzere iki aşamalı toplanmıştır. Veri Ki-kare testi ve lojistik regresyon analizi ile çözümlenmiştir. Bulgular: Sigara kullanımı riski kadınlarda ve erkeklerde düşük sosyal sınıflarda; sağlıksız beslenme riski kendi hesabına çalışan erkeklerde (OR=9.24, %95 GA=1.14-74.81, p=0.037) ve düşük öğrenimli (OR=1.53, %95 GA=1.02-2.30, p=0.040), düşük gelirli ya da işsiz-çalışmayan kadınlarda (OR=3.43, %95 GA=1.28-9.14, p=0.014); şişmanlık riski düşük öğrenimli kadınlarda (OR=1.89, %95 GA=1.37-2.59, p<0.001); yüksek-dansiteli lipoprotein (HDL) riski düşük gelirli erkeklerde (OR=2.21, %95 GA= 1.20-4.07, p=0.011) daha yüksektir. Erkeklerde düşük öğrenim düzeyine sahip olmak (OR=0.61, %95 GA=0.38-0.98, p=0.039), beyaz yakalı-yüksek nitelikli (OR=0.37, %95 GA=0.16-0.89, p=0.027) ya da mavi yakalı-niteliksiz hizmet işçisi olmak (OR=0.35, %95 GA=0.15-0.82, p=0.016) şişmanlık açısından; beyaz yakalı-yüksek nitelikli çalışan olmak (OR=0.53, %95 GA=0.29-0.95, p=0.033) düşük-dansiteli lipoprotein riski açısından koruyucudur. Sonuç: Çalışma bölgesinde yaşayan 30 yaş ve üzeri kişilerde koroner kalp hastalığının riskleri yüksektir. Erkekler kadınlardan daha risklidir. Sosyal eşitsizlikler arttıkça erkeklerde HDL riski; kadınlarda sigara kullanımı, sağlıksız beslenme, şişmanlık artmaktadır. ABSTRACTObjective: Aim of the study was to determine effects of social inequalities on coronary heart disease risk factors in individuals living in an urban district of İzmir; namely Balçova. Methods: In this cross-sectional study, no sampling was done and it was aimed to reach all residents living in that area aged 30 years and over (n=4409). Dependent variables were smoking, physical inactivity, unhealthy diet, obesity, hypertension, diabetes, dyslipidemia where social inequality was the independent variable. Educational status, income and social class were considered as the components of social inequality. Age, gender, family health histories were the confounding factors. Data were collected at home and in the neighborhood-house. For data analyses Chi-square test, and logistic regression analysis were used. Results: Smoking is higher in men and women in lower socio economic class, where unhealthy diet is higher in self-employed men (OR=9.24, 95% CI=1.14-74.81, p=0.037) and in women who have a lower education (OR=1.53, 95% CI=1.02-2.30...