Effects of udder types on somatic cell count in local Kilis goat breeds

Abstract

Bu çalışmanın amacı Kilis keçilerinin meme tiplerinin somatik hücre sayısı (SHS) üzerine olası etkilerini araştırmaktır. Çalışma, Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan Gaziantep ilinde özel bir Kilis keçi işletmesinde yürütülmüştür. İşletmede 100 baş keçinin 2020 yılında alınan verileri değerlendirilmiştir. Keçilere ait meme özelliklerinin belirlemesi laktasyonun ortasında akşam sağımı sırasında yapılmıştır. Keçilerde somatik hücre sayısı (SHS)’nın tespiti ise oğlakların sütten kesimi sonrasında ardışık olarak 3 kez yapılmıştır. Verilerin istatistiksel olarak varyans analizleri ve çoklu karşılaştırma testleri SAS paket programı ile yapılmıştır. Yapılan değerlendirmede; genel olarak ortalama SHS ve Log10SHS sayıları sırasıyla 937.000±67.190 hücre/ml ve 5.803±0.501 hücre/ml olarak belirlenmiştir. Süt kalitesinin belirlenmesinde kullanılan geometrik SHS değeri ise ortalama 932.321 hücre/ml olarak tespit edilmiştir. Keçilerde asimetrik meme tipine rastlanmamış olup, tespit edilen düz meme, kırık meme ve iki parçalı meme tipleri için ortalama SHS ve Log10SHS sayıları sırasıyla 1.048.800±119.060 hücre/ml, 793.300±212.990 hücre/ml ve 900.100±88.440 hücre/ml ve 5.836±0.523, 5.796±0.315 ve 5.787±0.524 hücre/ml olarak tespit edilmiştir. Keçi meme özellikleri oranları düz meme, kırık meme ve iki parçalı meme tipi için sırasıyla %32.0, %10.0 ve %58 olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak; Kilis keçilerinden elde edilen sütlerin ve dolaylı olaraktan süt ürünlerinin halk sağlığı ve insan beslenmesinde güvenle kullanılabileceği ve Kilis keçilerinin süt üretiminde başarılı bir şekilde yetiştirildiği kanaatine varılmıştır. Bununla birlikte tüm dünyada keçi ırkları için süt kalite standartlarının geliştirilmesi ve belirlenmesine acilen ihtiyaç olduğu düşünülmektedir.