Efficiency and Effectiveness of Doctoral Studies in Public Higher Education in Poland

Abstract

Efektywność i skuteczność studiów doktoranckich w publicznym szkolnictwie wyższym w Polsce Streszczenie: W artykule podjęto próbę oszacowania efektywności studiów doktoranckich w 58 publicznych szkołach wyższych w latach 2010-2015 za pomocą modelu hybrydowego (łączącego podejście radialne i nieradialne) należącego do nieparametrycznej metody DEA. Dokonano również oceny skuteczności bezpośredniej (od rozpoczęcia studiów do uzyskania stopnia naukowego doktora) i pośredniej (od rozpoczęcia studiów do wszczęcia przewodu doktorskiego) studiów doktoranckich. Zarówno w przypadku pomiaru efektywności, jak i skuteczności zastosowano dwa modele empiryczne różniące się okresem badawczym. W pierwszym modelu empirycznym oszacowano efektywność i skuteczność studiów w nominalnym czasie ich trwania (4 lata), zaś w drugim wydłużono okres badawczy o jeden rok. Wyniki badań wskazały, że tylko cztery uczelnie okazały się efektywnymi w pierwszym modelu i pięć w drugim, natomiast żadna nie była w pełni skuteczna. Prawdopodobnie na większy poziom efektywności wpływa duża konkurencja między uczelniami w największych aglomeracjach miejskich. Natomiast skuteczność studiów doktoranckich jest w pewien sposób skorelowana z grupą, do której należy dana szkoła wyższa (uczelnia techniczna, pedagogiczna itp.). Wydłużenie o rok okresu badawczego wpływa w większym stopniu na poziom skuteczności niż efektywności studiów doktoranckich.