Efficiency of Uncontrolled Storage Reservoirs on the Dłubnia River

Abstract

Streszczenie. Doświadczenie powodzi z roku 2010 wykazało, że efektywność dotychczas podejmowanych działań i środków ochrony przed powodzią w dorzeczu Dłubni nie jest wystarczająca. Dla jej poprawy wymagane są zatem dodatkowe przedsięwzięcia. Przedmiotem niniejszej pracy jest analiza możliwości i efektywności zastosowania niesterowanej zbiornikowej retencji powodziowej na rzece Dłubni powyżej zbiornika Zesławice. Analizie poddano sześć potencjalnych lokalizacji, określono charakterystyki pojemnościowe zbiorników oraz wykalibrowano parametry urządzeń przelewowo-upustowych dla maksymalnego wykorzystania pojemności przy fali Q 1%. Przeprowadzono symulacje numeryczne na modelu komputerowym zbudowanym w oparciu o program MIKE 11 firmy DHI dla scenariusza wezbrania hipotetycznego kulminacji Q 1%. Analizę efektywności wykonano w oparciu o porównanie wyników modeli dla wariantów z zabudową zbiornikową i bez tej zabudowy. Dokonano oceny wpływu analizowanych rozwiązań na warunki odpływu wód powodziowych pod kątem obniżenia zagrożenia powodziowego w dorzeczu rzeki Dłubni oraz warunków pracy zbiornika Zesławice. Słowa kluczowe: zbiornik niesterowany, retencja powodziowa, ochrona przed powodzią, modelowanie 1-D WSTęp Retencja rozumiana jako zdolność zlewni do gromadzenia nadmiaru wody i przetrzymywania jej przez określony czas odgrywa istotną rolę w procesie formowania się fal wezbraniowych w korytach cieków. Efektem retencji jest opóźnienie odpływu i obniżenie wielkości przepływów kulminacyjnych tj. spłaszczenie fal wezbraniowych i złagodzenie przebiegu wezbrań. Tym samym retencja stanowi istotny czynnik obniżenia zagrożenia powodziowego obszarów zagospodarowanych w zlewni. z drugiej jednak strony-przekształcenia antropogeniczne zlewni tj. wzrost zagospodarowania poprzez