Ekonomik Büyüme İle Üretim Faktörleri Arasında Ekonometrik Bir Analiz: Türkiye Örneği (1980-2016)

Abstract

Ekonomik büyümenin temel yapı taşlarını sermayenin, emeğin ve teknolojik gelişmelerin oluşturduğu birçok iktisatçı tarafından kabul görülmektedir. Bu temel bileşenlerin ekonomik büyüme ile kısa veya uzun dönemli ilişkinin varlığı ve kuvveti çalışmanın araştırma konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye için 1980-2016 dönem aralığını kapsayan yıllık zaman serileri kullanılarak ekonomik büyüme ve üretim faktörleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Oluşturulan modelin bağımlı değişkeni Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (Y) iken bağımsız değişkenlerini sermaye miktarı (K), emek miktarı (L) ve teknolojik gelişmeyi ifade eden toplam faktör verimliliği (A) oluşturmaktadır. Değişkenler arasındaki ilişki ADF ve PP birim kök testleri, Johansen Eşbütünleşme Testi ve Vektör Hata Düzeltme Modeli (VECM) ile test edilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda; değişkenler arasında uzun dönemli nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, sermaye ve emek miktarından ekonomik büyümeye doğru kısa dönemli nedensellik ilişkisi tespit edilirken, toplam faktör verimliliğinden ekonomik büyümeye doğru kısa dönemli nedensellik ilişkisi bulunamamıştır.