Ekonomik Kompleksite Endeksiyle İhracata Dayalı Büyüme Hipotezinin Testi: Katmanlı Kulüp Yakınsama ve Panel Eşik Değer Regresyon Analizi Kanıtları

Abstract

İhracata dayalı büyüme modellerini konu alan iktisat literatürü incelendiğinde, ilgili çalışmaların genellikle ihracat yapılarını detaylı incelemediği fark edilmiştir. Hausman ve Hidalgo tarafından 2011 yılında geliştirilen ekonomik kompleksite endeksinin (ECI), ülkelere ait ihraç ürünlerinin benzersizliğini bir başka ifadeyle ihraç ürünlerinin yapılarını ölçebildiğini iddia etmektedir. İhracata dayalı büyüme hipoteziyle ilgili literatüre katkı sağlamak için, bu çalışmada, 101 ülkenin 1995-2020 dönemine ait çeşitli makroekonomik değişkenleri kullanıldığı panel regresyon modellerinde ECI kullanılmıştır. Homojen ülke grupları elde etmek amacıyla çift katmanlı kulüp yakınsama tekniği kullanılarak benzer özellikte alt kulüpler oluşturulmuştur. Ampirik analizler alt kulüplerin her birine ve panelin tümüne ayrı ayrı uygulanmıştır. Çalışmanın literatüre katkısının üç özgün özellikten sağlanması beklenmektedir: i) ülkelerin homojen dağılımının sağlanması için uygulanan çift katmanlı kulüp yakınsama analizi, ii) 101 ülkeye ait makroekonomik değişkenleri kapsayan doğrusal panel regresyon ve iii) panel eşik değer regresyon analizleri ile panelin tümüne ve kulüplere uygulanan regresyon bulgularının karşılaştırılması. Analizlerde ihracata dayalı büyüme hipotezi desteklenmiştir. ECI’nın büyümeye etkisiyle ilgili kulüplerde çelişen bulgulara ulaşılmış, panelin tümünde ise ECI’nın büyüme üzerinde anlamlı etkisine rastlanmamıştır. Panelin tümünü kapsayan panel eşik değer regresyon analizindeyse ECI’nın ihracatı artırarak büyümeyi etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. ECI için eşik değer 0.3949 bulunmuştur. ECI’nın eşik değerden yüksek olduğu durumlarda, ECI arttıkça ihracatın büyüme üzerindeki etkisinin arttığı gözlenmiştir.