Ekonomi̇k Özgürlüğe Etki̇ Eden Faktörler: Yükselen Pi̇yasa Ekonomi̇leri̇ İçi̇n Panel Veri̇ Anali̇zi̇

Abstract

ÖzBu çalışma seçilmiş 15 yükselen piyasa ekonomisi üzerinde ekonomik özgürlüğe etki eden faktörlerin belirlenmesi amacı ile yapılmıştır. 2000-2017 yılları arasında yıllık veriler kullanılarak yatay kesit bağımlılığını göz önünde bulunduran panel veri analizi yöntemi kullanılmıştır. Kurulan modelde bağımlı değişken olarak ekonomik özgürlük değişkeni kullanılırken bağımsız değişkenler ise ekonomik büyüme, enflasyon, yurtiçi tasarruf, devlet harcamaları ve ticaret özgürlüğü olarak belirlenmiştir. Ekonomik özgürlük, devlet harcamaları ve ticaret özgürlüğü verileri Fraser Institute veri tabanından elde edilirken ekonomik büyüme, enflasyon ve yurtiçi tasarruf değişkenleri Dünya Bankası veri tabanından temin edilmiştir. Serilerin durağanlığı; yatay kesit bağımlılığını ve ortak faktörleri göz önünde bulunduran ikinci kuşak birim kök testlerinden Hadri-Kurozumi (2012) testiyle incelenirken eşbütünleşme ilişkisinin varlığı ise Westerlund ( 2008) tarafından geliştirilen Durbin-H (Durbin-Hausman) testi ile analiz edilmiştir. Sonuçlara göre ekonomik büyümenin, devlet harcamalarının ve ticaret özgürlüğünün ekonomik özgürlük üzerinde istatistiki olarak anlamlı ve pozitif etkiler yarattığı görülmektedir. Söz konusu pozitif ilişki literatürdeki çalışmaların büyük bir kısmına uyumluluk göstermektedir.