Artykuł obejmuje analizę pięciu tekstów T. Kukołowicz, w których przedstawia ona autorskie, oryginalne rozumienie osobowych, psychicznych i społecznych uwarunkowań funkcjonowania osoby chorej, zwłaszcza w aspekcie zmiany ról społecznych związanych z chorobą i niepełnosprawnością, uwarunkowań pełnienia „roli człowieka chorego”, rodzinnych kontekstów chorowania oraz znaczenia choroby i niepełnosprawności jako istotnego czynnika rozwoju osobowego, w tym szczególnie rozwoju duchowego. Wnioski prowadzą do stwierdzenia, że prezentowane przez T. Kukołowicz poglądy były nowatorskie i może ona być postrzegana jako prekursorka bio-psycho-społecznego modelu niepełnosprawności i choroby. Jej pisma zawierają także szereg intuicji, które warto rozwijać we współczesnej pedagogice leczniczej.