AbstraktW artykule przedstawiono charakterystykę różnorodnych nurtów badań nad twórczością, które wspólnie tworzą kreatologię -zintegrowany zasób wiedzy o twórczości i człowieku twórczym. Autor kolejno omawia nurt badań psychologii twórczości, pedagogiki, teorii zarządzania i marketingu, geografii oraz filozofii, wskazując na ich główne problemy badawcze i dokonania oraz postulując kierunki przyszłych badań. Nurty te w zwięzły sposób przedstawia tabela 1, a stanowisko własne autor prezentuje w zakończeniu, wymieniając 10 założeń teoretyczno-badawczych Łódzkiej Szkoły Pedagogiki Twórczości.Słowa kluczowe: kreatologia, twórczość, kreatywność, nurty badań nad twórczością.
AbstractThe article presents the characteristics of various trends (approaches) in creativity research, which together form creatology -an integrated resource of knowledge about creativity and creative man. The author discusses in turn the trends in psychology of creativity, pedagogy, management and marketing theory, geography and philosophy, pointing to their main research problems and achievements, and postulating the direction of future research. These trends are demonstrated in a concise manner in Table 1, and the author presents his own approach at the end, listing 10 theoretical and research assumptions of the Lodz School of Pedagogy of Creativity.
WprowadzeniePojęcie "kreatologii", występujące w tytule tego numeru "Nauk o Wychowaniu" oraz tego artykułu, może budzić określone i uzasadnione obiekcje i wątpliwości. Jest bowiem nowe i nieugruntowane należycie w języku polskim oraz w dyscyplinach naukowych badających twórczość i człowieka twórczego (kreatywnego). Ma również charakter neologizmu i jest zapożyczone z języka angielskiego -creatology, a takie proste zapożyczenia na ogół wywołują negatywne reakcje, nie tylko językoznawców. Nie darząc tego pojęcia jakąś specjalną estymą, muszę jednocześnie stwierdzić, iż na razie nie ma chyba lepszego określenia na nauki o kreatywności i twórczości. Jako nazwa ogólna dla tych wszystkich subdyscyplin, których przedmiot koncentruje się na aktywności twórczej człowieka, a które są reprezentowane przez autorów w tym tomie, kreatologia znalazła już zastosowanie w niektórych tekstach naukowych (Magyari-Beck 1999; Szmidt 2009a) i powoli zdobywa nowe zastosowania naukowe.Największym, jak można sądzić, zwolennikiem używania pojęcia "kreatologii" jest węgierski naukowiec, filozof, psycholog i pedagog -Istvan Magyari-Beck, emerytowany profesor Uniwersytetu Corvinus w Budapeszcie, wykładający także w uczelniach zagranicznych. Jak twierdzi, pojęcie kreatologii pojawiło się "oficjalnie" po raz pierwszy na Międzynarodowej Konferencji Socjologii Nauki w Budapeszcie w 1977 r. (Magyari-Beck 1996). Konieczność użycia nowego pojęcia na określenie naukowych badań nad twórczością wynikało, jego zdaniem, z ograniczeń badań psychologicznych, które w XX w. usunęły problematykę produktu (wytworu) twórczości z obszaru swoich zainteresowań i skoncentrowały się prawie wyłącznie na zdolnościach twórczych i aspekcie podmiotowym krea...