ÖZET
[Abstract in English is at the end of the manuscript]
GİRİŞBüyük azı ve kesici diş hipomineralizasyonu (BAKH), ağızda hipomineralize dişlerin olduğu, etiyolojisi bilinmeyen, genel bir dağılımın gözlenmediği gelişimsel mine defektidir.1,2 İlk çalışmalar, 1970'lerin sonlarında İsveç'te yapılmış ve minenin gelişimi sırasında meydana gelen bazı etkenlerin bu defektin oluşumunda etkili olabileceği öne sürülmüştür.3 Literatürde, bu gelişimsel mine defektlerini tartışırken olası herhangi bir etiyolojik durumu anlatmayan tek bir isim kullanıl-ması gerektiği belirtilmiştir. Bu nedenle BAKH terimi, bazen kesicilerin de eşlik ettiği dört daimi birinci büyük azının bir veya daha fazlasının sistemik kökenli hipomineralizasyonunu tanımlamak için önerilmiştir. Bu tanımlama, büyük azıların mutlaka etkilendiğini ve sıklıkla kesicilerin de dahil olduğunu vurgulamak için seçilmiştir.
1,2Büyük azı ve kesici diş hipomineralizasyonunun klinik bulguları BAKH varlığını tespit etmek için daimi birinci molarlar (DBM) ve kesici dişler değerlendirilmelidir. Değerlen-dirme, dişlerin temizlenmesi sonrasında kurutulmamış diş yüzeyi gözlenerek yapılmalıdır. 8 yaş değerlendirme için en uygun zamandır.
4Dişler değerlendirilirken kayıt altına alınması gereken bulgular Sınırlı opasitenin varlığı veya yokluğu: BAKH sınırlı ve sıklıkla girintili, minenin translusensliğinde değişim içeren defektlerle karakterizedir. Beyaz sarı ya da kahverengi renk değişimi gözlenebilmektedir. Defektif mine normal kalınlıktadır, mine yüzeyi düzdür. Opasiteler genellikle kronun 1/3 kesici veya tüberkül kısmı ile sınırlı-dır (Resim 1-3).
2,5Post-eruptif mine yıkımı (PEY): Post-eruptif mine yı-kımı (PEY), diş sürdükten sonra mine yüzeyinin başlan-gıç formu kaybolmasıyla oluşmaktadır. Bu kayıp önceden var olan sınırlı opasiteler ile ilişkilidir.
Büyük azı ve kesici diş hipomineralizasyonunun etiyolojisiMine, ameloblastların sekresyonu sonucu oluşan bir dokudur. Hipomineralizasyonun mine matriksinin tam kalınlığına ulaşacak kadar depolandıktan sonra meydana geldiği düşünülmektedir. Bu süreçte geçiş ameloblastları kolayca yaralanabilmektedir. Bu hücreler maturasyonlarını tamamlayamadıklarında, rezorptif potansiyellerinde bozukluk ve proteolitik enzim inhibisyonu meydana gelmesine bağlı olarak protein retansiyonuna (özellikle amelogenin) neden olmakta ve minenin tüm kalınlığı boyunca hipomineralizasyon oluşmaktadır. 32 Mineralizasyon sırasında pH'nin deği-şimi de, normal apatit birikmesi ve kristal büyümesi açısından önemlidir. Teorik olarak mine maturasyonu sırasında matriks pHını etkileyen durumlar, BAKH'ye neden olabilmektedir. Bunlarla birlikte, kalsiyum fosfatın azlığı, karbon konsantrasyonundaki artış, kalsiyum fosfor konsantrasyonundaki azalma da hipomineralize mine formasyonuna katkıda bulunabilmektedir.
33Yapılan çalışmalar, bu durumlara yol açabilecek olası etiyolojik faktörlerin sistemik olduğunu göstermek-tedir.1 Ancak, Avustralya ve Yeni Zelanda pedodontistleri arasında yapılan bir anket çalışmasında, hekimlerin yarısından fazlasının BAKH'nin genetik yatk...