GirişS truvit (magnezyum amonyum fosfat) taşları, üreaz pozitif bakterilerin neden olduğu idrar yolu enfeksiyonları sonucunda gelişmektedir. Bu sebepten ötürü; struvit taşları enfeksiyon taşı olarak da anılmaktadır. Bütün üriner sistem taşlarının %10-15'ini oluşturan struvit taşları daha ziyade kadınlarda (kadın/erkek: 2/1) tespit edilmektedir. Cinsiyetler arasındaki bu farklılık, üriner sistem enfeksiyonlarının genel olarak kadınlarda daha sık görülmesi ile ilişkilendirilmiştir. Her iki cinsiyette de, enfeksiyon taşı insidansı yıllar içerisin-de azalma eğilimi göstermektedir (1,2).Bu taş tipi, staghorn kalküllerin %25'ini oluşturmaktadır (3). Enfeksiyon taşlarının, diğer taş tiplerinin aksine, renal kolik ile farkedilme ihtimali düşüktür. Başvuru anında en sık görülen yakınmalar; yan ağrısı ve/veya karın ağrısı (%70), yüksek ateş (%26) ve makroskopik hematüri (%18) olarak kaydedilmiştir. Hastaların %8'i asemptomatik kalabilirken, %1'i sepsis ya da tekrarlayan üriner sistem enfeksiyonları nedeni ile başvururlar (4,5). Kadın cinsiyet, konjenital üriner sistem malformasyonları, üriner obstrüksiyona bağlı üriner staz, üriner diversiyon, nörojenik mesane, kalıcı foley sonda mevcudiyeti, distal renal tübüler asidoz, medüller sünger böbrek ve diyabetes mellitus enfeksiyon taşı oluşum riskini arttıran faktörler olarak bilinmektedir (6).Strüvit taşları böbrekte veya mesanede oluşabilir. Böbrekte yerleşim gösteren enfeksiyon taşlarının %15'i bilateraldir (4). Enfeksiyon taşlarının oluşumu ortalama 4-6 hafta sürerken, bu süre kalsiyum taşları için 13 haftadan uzun olarak bilinmektedir (7,8). Enfeksiyon taşlarının kompozisyonu genellikle heterojen olup, bünyesinde değişik oranlarda magnezyum amonyum fosfat, monoamonyum ürat ve karbonat apatit barındırabilir (8). Bu derlemede üriner sistem enfeksiyon taşlarının patogenezi ve tedavi yaklaşımları irdelenecektir.
Patogenez ve MikrobiyolojiHem gram (+) hem de gram (-) bakteriler üreaz enzimi üre-tebilir. Proteus, stafilokokkus, psödomonas, providencia, klebsiella ve morganella struvit taşları ile en sık ilişkilendirilmiş bakteri tipleridir. Bu bakteri tiplerinin her alt türü aynı oranda üreaz enzimi üretmeyebilir. Komplike idrar yolu enfeksiyonları ile ilgili bir çalışmada; Klebsiella ve stafilokokların üreaz üretme oranı sırasıyla, %84 ve %55'i iken; aynı oran proteus, providencia ve morganella morganii için %100 ölçülmüştür. Toplumsal kökenli idrar yolu enfeksiyonlarının en sık sebebi olan E.coli'nin üreaz üretme ihtimali %1.4 düzeyindedir (8). Dolayısıyla struvit taşları ile E.coli arasındaki ilişki oldukça zayıftır. Bu bulgu, üreaz üreten bakterilerin tespit edilebilmesi için struvit taşı olan hastalarda hem idrarın hem de taşın mikrobiyolojik olarak incelenmesi gerektiğini desteklemektedir. Ayrıca, struvit taşı olan bireylerin idrar ve taş kültüründe tespit edilen bakteriler birbirinden farklı olabilir.Enfeksiyon taşlarının oluşabilmesi için; üre, su, kalsiyum, magnezyum, fosfat, idrar pH'sının 6.8-7.2'den fazla olması ve üreaz enzimi gereklidir. Üreaz enzimi, su ve üreyi ...