Cel badań. Badania poświęcono identyfi kacji i ocenie znaczenia endotelialnych komórek progenitorowych we krwi obwodowej chorych na HCC. Materiał i metoda. Badania przeprowadzono u 133 chorych na HCC, dotychczas nieleczonych, z których 46 zostało zakwalifi kowanych do resekcji wątroby, 45 do przeszczepienia wątroby i 42 do leczenia paliatywnego. Grupę kontrolną stanowiło 43 osób zdrowych i 42 chorych na marskość wątroby, bez stwierdzonego raka. Od badanych pobierano próbki świeżej krwi w objętości 2 ml i niezwłocznie wykonywano badanie fenotypu komórek metodą cytometrii przepływowej z użyciem cytometru FACS CANTO II. Frakcję endotelialnych komórek progenitorowych (EPCs) o fenotypie CD34(+)CD133(+)CD45(dim)CD309(+) identyfi kowano za pomocą wymienionych markerów powierzchniowych. Populację hematopoetycznych komórek macierzystych (HSCs) identyfi kowano na podstawie fenotypu CD34(+) CD133+)CD45(dim), zgodnie z regułami ISHAGE. Wyniki, przedstawione jako odsetek endotelialnych komórek progenitorowych w populacji hematopoetycznych komórek macierzystych (%EPCs/HSCs) oraz odsetek HSCs w puli leukocytów CD45(+) (%HSCs/WBC) opracowano statystycznie. Wyniki. Badanie wykazało znamienne różnice we frakcji EPCs i subpopulacji HSCs pomiędzy chorymi na raka i osobami zdrowymi (test U Manna-Whitneya: chisq = -5,92; p < 0,0001 i chisq 3,85; p < 0,0001, odpowiednio) oraz pomiędzy chorymi na raka i na marskość wątroby (chisq = -6,09; p < 0,0001 i 2,47; p < 0,01, odpowiednio). Różnice te nie były znamienne pomiędzy chorymi na HCC a chorymi na marskość wątroby (NS). Wnioski. Wzrost odsetka hematopoetycznych komórek macierzystych i ich frakcji, endotelialnych komórek progenitorowych, wskazuje na rolę, jaką odgrywają w rozwoju raka wątrobowokomórkowego. Nieistotne różnice pomiędzy chorymi na raka i na marskość wątroby potwierdzają tezę o przedrakowym charakterze marskości.
Identifi cation and signifi cance of circulating endothelial progenitor cells in patients with hepatocellular carcinomaAim of study. The study identifi ed and assessed the role of endothelial progenitor cells in the peripheral blood circulation of patients with hepatocellular carcinoma. Material and methods. There were 133 HCC patients who qualifi ed for liver resection, 45 for liver transplantation, and 42 for palliation. Control groups consisted of 43 healthy and 42 cirrhotic individuals. Circulating HSCs and EPCs were measured by phenotypic analysis of fresh blood samples in a fl ow cytometer according to the approval of ISHAGE.