Energy Consumption, Economic Growth and Current Deficit in Turkey

Abstract

birbirleri ile ilişkisi ve etkileme düzeyleri incelenmiştir. 1980-2017 yıllarını kapsayan yıllık veriler kullanılarak yapılan analizde iki zaman serisi modeli uygulanmıştır. Zaman serisi modellerinde Türkiye’nin net enerji ithalatçısı olması nedeniyle enerji kullanımında petrolün ve dolayısıyla cari açığın etkisinin yanı sıra GSYH ve enerji tüketimi arasındaki ilişki düzeyi incelenmiştir. Değişkenler arasında uzun dönemli ilişkiler için ilk zaman serisi değişkenlerinden olan GSYH, enerji tüketimini en çok etkileyen değişkendir. GSYH’de %1 düzeyinde bir artış petrol tüketimini %0.691, cari açıkta %1’lik bir artış ise petrol tüketimini %0.066 oranında arttırmaktadır. İkinci zaman serisi modelinde de GSYH’de görülen %1 düzeyinde bir artış toplam enerji tüketimini %0.77, cari açıkta %1 düzeyinde bir artış ise toplam enerji tüketimini %0,012 düzeyinde arttırmaktadır. Modeller sonucunda kısa dönemli ilişkiler de bulunmaktadır. İlk zaman serisi modelinde hata terimi adaptasyon katsayısı -0.268 çıkmaktadır. Bu uzun dönemde her yıl yaklaşık %26,8 oranında dengeden sapmaları azaltarak dengeye yönelimi sağlamaktadır. İkinci zaman serisi modeli için hata terimi adaptasyon katsayısı -0,413 çıkmaktadır ve uzun dönemde dengeden sapmaları her yıl yaklaşık %41,3 oranında azaltmaktadır. Yine, ilk modelde, GSYH’de görülen %1 düzeyinde bir değişme toplam enerji tüketiminde (petrol) %0,75 artışa yol açmaktadır. İkinci modelde ise bu artış %0,72 düzeyindedir. Her iki modelde de değişkenler arasında nedensellik ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. İlk zaman seri analizinde sadece milli gelir enerji tüketiminin nedeni değildir sonucuna ulaşılmıştır. Diğer değişkenler arasındaki nedensellik ilişkilerinde enerji tüketiminin milli gelirin nedeni olmasının yanı sıra cari açığında nedeni olduğu görülmektedir. Cari açık hem milli gelirin hem de enerji tüketiminin nedeni olduğu tespit edilmiştir. Milli gelir de cari açığın nedeni olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İkinci zaman serisinde ise nedensellik ilişkileri daha kısıtlı düzeydedir. Cari açığın milli gelirin nedeni olmamasının yanı sıra enerji tüketimi de cari açığın nedeni değildir.

Yeni̇lenebi̇li̇r Enerji̇ Ve Cari̇ İşlemler Dengesi̇ Anali̇zi̇: Ardl Sinir Testi̇ Yaklaşimi

“…Literature Review: In the existing literature, studies by Pehlivan (2022), Yanar and Kerimoğlu (2011) have examined the relationship between renewable energy and economic development; while studies by Sain (2022), Topçu (2022), Yalçın and Yalçın (2021), İnançlı and Akı (2020), Ürkmez and Okyar (2022) have explored the relationship between energy import dependency and the current account balance. The data sets used in these studies are annual in frequency and extend back to the 1990s.…”

“…Özellikle yüksek enerji maliyetleri, ihracat rekabet gücünü azaltabilirken, ithalat maliyetlerini artırarak cari işlemler açığını daha da büyütmektedir (Topçu, 2022). Literatürde yer alan çalışmalarda yenilenebilir enerji ile ekonomik gelişmişlik ilişkisini Pehlivan (2022), Yanar ve Kerimoğlu (2011); enerji ithal bağımlılığı ve cari işlemler dengesi ilişkisini Sain (2022), Topçu (2022), Yalçın ve Yalçın (2021), İnançlı ve Akı (2020), Ürkmez ve Okyar (2022) analiz eden çalışmalar bulunmaktadır. Bu çalışmalarda kullanılan veri seti yıllık frekanslı olduğundan 1990 yıllara kadar dayanmaktadır.…”

Econometric Analysis of the Relationships Between Growth, Exports and Energy Exports in Azerbaijan

“…In the analyzes made by Mucuk and Uysal (2009), it was determined that there is a causal relationship between the increases in energy consumption and economic growth. Yanar and Kerimoğlu (2011) analyzed the relations between energy consumption, economic growth and current account deficit in Turkey for the period 1975-2009. It has been determined that there is a cointegration relationship between the data, that is, they act together in the long run.…”