Engelli Gençlerin Üniversite Eğitimi: Eğitime Dâhil Olma ve Sürdürme Bağlamında Kapsayıcı Eğitim

Abstract

Gençler, dinamik ve değişime açık olmaları bağlamında toplumların geleceklerini belirleyen önemli bir hedef grubu oluşturur. Gençlerin içinde daha spesifik bir bir grup olan engelli gençler ise dışlanma, istismar, ayrımcılık gibi pek çok sosyal risklerle karşılaşmaktadırlar. Engelli gençlerin bu sosyal risklerle mücadele edebilmelerinde bağımsız yaşayabilmeleri önemlidir. Engelli olmayan gençlere kıyasla eğitim, ekonomi ve siyaset gibi toplumun pek çok alanında eşitsizliklere maruz kalan engelli gençler temel insan hak ve özgürlüklerini kullanamamaktadırlar. Engelli gençlerin bağımsız yaşayamamalarına ve dolayısıyla yoksul ve marjinal bir kesimi oluşturmalarına neden olan bu durumu değiştirmede eğitim alanına dahil olmaları önemli bir dönüm noktası olabilir. Engelli gençler için kapsayıcı eğitimi odağına alan bu çalışmanın temel amacı; “eğitim yaşamına dahil ol(ama)ma”yı ve “eğitimi sürdür(eme)me”yi; toplumsal yaşama dahil olamama üzerinden tartışmaktır. Sonuç olarak kapsayıcı eğitim temelinde eğitime katılım ve sürdürme; engelli gençlerin yaşamlarındaki sorunları daha görünür hale getirirken bağımsız yaşamalarına katkısı ise ‘gençlik’ ve ‘engellilik’ olgularının kesişimselliğinde olduğunu göstermektedir. Bireylerin farklılıklarının onların eşit yaşama hakkının önünde bir bariyer olmaması gerçekliğinden hareketle eğitime katılım bir insan hakkı meselesidir. Dolayısıyla kapsayıcı eğitim odağında engelli gençlerin üniversite eğitimine erişebilmeleri ve üniversiteden mezun olmaları istihdam fırsatlarının artması ve kişisel gelişimlerine katkı sunmasının yanında toplumsal yaşama dahil olmaları açısından da önemlidir.