Eski Sovyet Ülkelerinde Cari Hesap Dengesi Belirleyicileri ve Petrol Zenginliğinin Neden Olduğu Farklılıklar

Abstract

Ödemeler bilançosu açıklarının önlenmesi makroekonomi politikalarının temel amaçlarından biridir. Ödemeler bilançosunun ana bölümlerinden olan cari hesap dengesi (CAB), uluslararası mal ve hizmet ticaretine ilişkin ödemeleri, gelir akımlarını ve karşılıksız transferleri kapsar. CAB açığı, yurtiçi harcamalar toplamının yurtiçi gelirler toplamından daha fazla olmasından kaynaklanır ve yabancıların yurtiçi varlıklar veya geleceğe ilişkin yurtiçi gelirler üzerinde hak iddiasını artırır. Yurtiçi harcamalar toplamı yurtiçi gelirler toplamından az ise CAB fazla verir. CAB ulusal tasarrufl ar ve ulusal yatırımlar arasındaki fark şeklinde de ifade edilebilir. Tasarruf yatırım özdeşliği, belirli bir dönemde gerçekleştirilen yatırımların ulusal tasarrufl ar ve yabancı tasarrufl ar toplamı ile karşılanacağını ifade eder: I n =S n +S f (1) Burada, I n özel sektör ve kamu sektörü yatırımları toplamı olan ulusal yatırımları, S n ulusal tasarrufl arı temsil etmektedir. Ulusal tasarruf hane halkının, işletmelerin ve kamu sektörünün tasarrufl arı toplamından oluşur. Yabancı tasarrufl arı gösteren S f ise, eksi işaretle yaklaşık olarak CAB'a eşittir. CAB'ın açık vermesi, ulusal yatırımların ulusal tasarrufl arı S f kadar

Testi̇ng the Relati̇onshi̇p Between Real Oi̇l Pri̇ces and Current Balance i̇n Turkey i̇n the Fouri̇er Domai̇n

“…2000-2013 dönemine ait yıllık verilerle yapılan araştırmada analiz yöntemi olarak panel veri ekonometrisinden yararlanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, GSYH, ithal petrol miktarı ve finansal gelişmişlik düzeyi ile cari işlemler açığı arasında pozitif yönlü ilişki olduğu ve cari açığa en yüksek etkiyi ise ithal petrol miktarının yaptığı tespit edilmiştir Ağayev (2013). Eski Sovyetler Birliği üyesi 10 ülke için (Azerbaycan, Ermenistan, Beyaz Rusya, Gürcistan, Kırgızistan, Kazakistan, Moldova, Rusya Özbekistan ve Ukrayna) cari dengenin belirleyicilerini ve petrol zenginliğinin yarattığı farklılıklar incelenmiştir.…”