Streszczenie: Badanie współzależności oraz siły związków zachodzących pomiędzy finansowymi szeregami czasowymi jest jednym z ważniejszych zagadnień w analizie rynków finansowych. Do modelowania zależności wielowymiarowych rozkładów stóp zwrotu można zastosować funkcje połączeń. W celu uzyskania dynamiki zmian rozkładów stosuje się ukryty łańcuch Markowa. Jeśli w modelu dodatkowo założymy, że macierz przejścia w łań-cuchu Markowa zmienia się w czasie i jest zależna od pewnych zmiennych egzogenicznych, to uzyskamy odpowiedź na pytanie, które zmienne znacząco wpływają na modelowanie zależności pomiędzy rynkami finansowymi. W pracy pokazano, że indeksy zmienności konstruowane w oparciu o opcje na dany indeks, mogą istotnie poprawić model. Analizę przeprowadzono na przykładzie zależności indeksu WIG z wybranymi indeksami europejskimi oraz indeksem amerykańskim. Jako indeks zmienności rozważono VIX oraz VSTOXX.Słowa kluczowe: ukryty proces Markowa, dynamiczna macierz przejścia, giełda papierów wartościowych, indeksy zmienności, badanie zależności.
Summary:The study of interdependence and the strength of the relationship between financial time series is a quite important area in the financial literature. Hence we discussed the relationships between the main stock indices. The multivariate distributions of returns we modelled basing on copula functions approach. In order to obtain some dynamics of multivariate distributions we applied the hidden Markov chain. Additionally we assumed that the transition matrix of the Markov chain was dependent on some exogenous variables. The study shows that the volatility indices VIX and VSTOXX which were taken as exogenous variables improved model efficiency.