Een van de belangrijke activiteiten in het werk van de bedrijfsarts is het adviseren over en uitvoeren van preventief medisch onderzoek (PMO). Nadat het PMO in veel arbodiensten jarenlang een wat kwijnend bestaan heeft geleid is de belangstelling ervoor de laatste jaren weer groeiende.1 In een poging de kwaliteit van het PMO te verhogen, heeft de NVAB in 2005 de leidraad PMO uitgebracht.2 Deze leidraad geeft via een stappenplan een handreiking aan bedrijfsartsen om in overleg met een bedrijf een PMO in te richten. Een complicerende factor in de dagelijkse praktijk is echter dat in toenemende mate bedrijven en bedrijfsartsen geconfronteerd worden met externe, commerciële aanbieders van allerlei vormen van preventief medisch onderzoek. Deze worden, doorgaans vergezeld van fraaie folders en teksten, in eerste instantie aan bedrijven aangeboden. Vanuit het bedrijf wordt dan de bedrijfsarts om advies hierover gevraagd. Hoe komt de bedrijfsarts in zo'n geval tot een goed advies?In feite gaat het hier om toepassen van evidence-based medicine (EBM) in de praktijk: de integratie van de best beschikbare evidence uit de literatuur met de persoonlijke ideeën en ervaring van de bedrijfsarts en de wensen en verwachtingen van de klant. 3,4 De toepassing van EBM wordt ook in de bedrijfsgezondheidszorg meer en meer als een voorwaarde voor een kwalitatief goede praktijkbeoefening beschouwd. In eerder onderzoek werd aangetoond dat de invoering van EBM in de dagelijkse praktijk van bedrijfsartsen via een cursus en tweewekelijks gestructureerde patiëntenbesprekin-gen mogelijk en haalbaar is 5 en dat het de kwaliteit van de gegeven adviezen in het kader van verzuimbegeleiding kan verbeteren. 6 Ook voor het beoordelen van de geschiktheid voor de functie bij wettelijk verplichte keuringen leverde het toepassen van EBM meerwaarde op.7 Over toepassing van EBM bij de keuze en invulling van het PMO is minder bekend. In de brandweersector is met behulp van literatuurstudies, veldonderzoek en expertbijeenkomsten een PMO ontwikkeld dat op dit moment op zijn uitvoerbaarheid en effectiviteit wordt onderzocht.
8De bedrijfsarts die met een vraag over het inzetten van medisch onderzoek in een bedrijf geconfronteerd wordt, zal met een antwoord moeten komen. Volgens de NVAB-leidraad moet voldaan zijn aan een aantal voorwaarden om een PMO in een bedrijf zinvol te kunnen uitvoeren. Het moet, kort gezegd, noodzakelijk, valide en acceptabel zijn. De leidraad zelf geeft echter geen gedetailleerd handvat hoe op basis van de wetenschappelijke literatuur de evidence hiervoor gevonden kan of moet worden en hoe een dergelijke afweging in de praktijk kan plaatsvinden. De bedrijfsarts kan voor het advies gebruikmaken van diverse bronnen zoals het globale bedrijfsgezondheidsprogramma, de voorlopige schatting van de kosten, eventuele wettelijke eisen ten aanzien van arbeidsgezondheidskundig onderzoek, informatie over algemene gezondheidsrisico's in het bedrijf, informatie vanuit de sociaal-medische begeleiding van werknemers van het bedrijf en eventuele relevante ...