Evaluation of Visual Landscape Qualityof Parks by ROD Method: The Case of Kastamonu

Abstract

İnsanın doğa ile etkileşimiyle birlikte çevre ve peyzaj üzerinde insan kaynaklı değişimlerin yaşanması kaçınılmaz olmuştur. Bu değişimler peyzajın görselliğini ve görsel kalitesini etkileşmiştir. Görsel peyzaj kalitesi, peyzajla etkileşime giren bireylerin peyzaj hakkında olumlu veya olumsuz değerlendirmelerinin sonucunda ortaya çıkan öznel bir değer olmaktadır. Bu çalışmada, Kastamonu il merkezinden seçilen 5 adet parkın (Sinan Bey Parkı, Cevizli Park, Turhan Topçu Parkı, Kışla Parkı ve Güney Parkı) görsel kalitesinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma alanı olarak seçilen parklardan çekilen fotoğraflar Rekreasyonel Olanak Dağılımı (ROD) sınıflandırmasına (kentsel, yarı-doğal ve doğal) göre seçilmiştir. Bu fotoğrafların değerlendirilmesinde (1) doğallık, (2) tarihsellik, (3) peyzaj çeşitliliği, (4) uyum, (5) manzara güzelliği, (6) konfor, (7) okunabilirlik ve (8) bakım-düzen ölçüt olarak belirlenmiştir. Değerlendirmeler ise Kastamonu Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü lisans ve yüksek lisans öğrencileri tarafından (n=100) çevrimiçi foto-anket uygulamasıyla 5’li Likert ölçeğinde (5: en yüksek- 1: en düşük) puanlanarak yapılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda elde edilen foto-anket verilerine göre parkların görsel kalite değerlerine ulaşılmıştır. Doğal peyzaj elemanlarının yoğun olduğu alanların belirlenen görsel kalite ölçütlerine göre daha yüksek puan ortalamasına sahip oldukları, yapısal peyzaj elemanlarının ağırlıkta olduğu alanların ise daha düşük puan ortalamasına sahip oldukları belirlenmiştir. Parkların ROD’a göre sınıflandırılmış fotoğraflarına ve genel ortalama değerlerine bakıldığında genel yüzdelik puan ortalamalarında en yüksek puanı alan Sinan Bey Parkı (%53,51) olurken en düşük puanı alan Güney Parkı (%32,49) olmuştur.