Αντικείμενο αυτής της διατριβής αποτελεί ο προσδιορισμός των βασικών αρχών δομής και οργάνωσης της νεοανακτορικής εγκατάστασης της Κάτω Ζάκρου και, μέσω αυτού, η μελέτη της ενδοκοινοτικής οργάνωσης των αστικών θέσεων της Κρήτης κατά την τελευταία φάση της Υστερομινωικής Ι περιόδου. Βασικός στόχος της εργασίας, σε πρώτη φάση, υπήρξε αφενός η συνθετική και πλήρης παρουσίαση των ανασκαφικών δεδομένων από τον οικισμό της Κάτω Ζάκρου, αφετέρου η ανίχνευση των βασικών πολεοδομικών αρχών του, καθώς και των αρχών δομής και οργάνωσης των επιμέρους αρχιτεκτονικών ενοτήτων που τον απαρτίζουν. Ως επιπλέον στόχος ορίστηκε η εξαγωγή κάποιων βασικών συμπερασμάτων σχετικά με το ‘ζακρίτικο νοικοκυριό’, κυρίως όσον αφορά στην ιστορία και τη σύνθεσή του, αλλά και η ένταξη της εικόνας που παρουσιάζει ο οικισμός ως σύνολο στο αστικό περιβάλλον της Νεοανακτορικής περιόδου, όπως αυτό είναι γνωστό σήμερα κυρίως από τα αρχαιολογικά δεδομένα της ανατολικής Κρήτης. Στην προσέγγιση του θέματος χρησιμοποιήθηκαν μέθοδοι δανεισμένες τόσο από ειδικά πεδία της αρχαιολογίας (οικιστική αρχαιολογία και αρχαιολογία του χώρου), όπως η κατάρτιση ‘χαρτών κατανομής’, όσο και από άλλες επιστήμες ανθρωπολογικου ή και θετικού χαρακτήρα, όπως η χρήση παραλλήλων στην ερμηνεία των δεδομένων και η εφαρμογή μεθόδων χωρικής ανάλυσης. Η εργασία καταλήγει στην πρόταση ενός οικιστικού μοντέλου για την Κάτω Ζάκρο, σύμφωνα με το οποίο η συγκεκριμένη ανακτορική εγκατάσταση φαίνεται να ακολούθησε, κατ’ αρχήν, τις βασικές αρχές οργάνωσης που εφαρμόστηκαν και στους άλλους αστικούς οικισμούς της Νεοανακατορικής περιόδου. Η όποια ιδιαιτερότητα διαπιστώνεται ως προς τον πολεοδομικό σχεδιασμό της θέσης αποδίδεται αφενός στον περιορισμένο και προκαθορισμένο χώρο δράσης των κατοίκων, αφετέρου στην εκ των υστέρων ένταξη του ανακτόρου σε ένα ήδη υπάρχον αστικό περιβάλλον, σε άμεση γειτνίαση και σχέση με τον οικισμό. Ξεχωριστά συζητούνται οι ιδιαίτερες σχέσεις που εντοπίζονται μεταξύ Ζάκρου και Κνωσού, καθώς και ο πιθανός πολιτικο-οικονομικός έλεγχος ή/ και η ιδεολογική επιρροή που η τελευταία ασκούσε στα νεοανακτορικά κέντρα της εποχής. Καταληκτικά, σε ερμηνευτικό επίπεδο, εξετάζονται κάποιες από τις ήδη διατυπωμένες, επιστημονικές απόψεις σχετικά με την κοινωνική, οικονομική, πολιτική, αλλά και ιστορική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής, και καταδεικνύεται ότι η Κάτω Ζάκρος, αν και φαίνεται ότι κλήθηκε να αντιμετωπίσει νέες και ειδικές κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες στο τέλος της Υστερομινωικης ΙΒ φάσης, η αντίδρασή της σε αυτές υποδηλώνει, μάλλον, την ύπαρξη μίας συστηματικής οργάνωσης και ενός σχεδιασμού που ως πηγή πρέπει να είχαν μία ισχυρή κεντρική διοίκηση και ένα οργανωμένο σύστημα εξουσίας, το οποίο φαίνεται ότι κατάφερε να διατηρήσει τον έλεγχο μέχρι και την τελική καταστροφή.