Farklı çözücü türlerinin ekstraksiyon reçinesinin verimi ve kimyasal özellikleri üzerine etkisi

Abstract

Özet: İğne yapraklı ağaçlardan farklı tekniklerle üretilen doğal çam reçinesi, oldukça kıymetli ve kadim bir silvikimyasal üründür. Başta kimya sanayi olmak üzere, kağıt, yol boyası, plastik sanayi, tıp ve kozmetikte sayısız kullanımı mevcuttur. Doğal çam reçinesinin üç kaynağı bulunmaktadır. Bunlar; 1) çam ağacı reçinesi 2) sülfat reçinesi 3) ekstrakt reçinesidir. Son yıllarda bütün dünyada sentetik reçine tüketimine getirilen yasal kısıtlamalar sektörü zorunlu olarak biyobozunur ürünlere yönlendirmektedir. Türkiye'de reçine üretimine uygun kızılçam ormanları olmasına rağmen, bugün ticari anlamda doğal ham reçine üretimi ve bu konu üzerine bilimsel çalışmalar istenilen düzeyde değildir. Bu çalışmanın amacı, farklı çözücü türlerinin çam kökü ekstraksiyon reçinesinin verimi ve kimyasal özellikleri üzerine etkisini incelemektir. Analizler sonucunda ekstraksiyon verimleri %16 ile %22 arasında bulunmuş olup en yüksek verim alkol-benzen çözücü sisteminde elde edilmiştir. Verime paralel şekilde, en yüksek asit ve sabunlaşma sayıları da alkol-benzen kullanılan örneklerde sırasıyla 174,87 ve 180,33 mgKOH/g bulunmuştur. Milli kaynaklarımızın ve ekstraksiyon reçinesi üretimindeki mevcut potansiyelimizin değerlendirilmesi için doğal reçinenin verimini ve kalitesini etkileyen fiziksel ve kimyasal faktörler üzerine daha detaylı ve etkin çalışmalar yürütülmesi gerekmektedir.

Reçine Üretimine Genel Bir Bakış ve Covid-19’ un Üretim Üzerine Etkisi

“…1956 yılından itibaren ise Mazek-Fialla Çizgi yöntemi uygulanmış ve iyi sonuçlar alınmıştır (Deniz, 2002). Türkiye'de üretim için P. brutia, P. pinea ve P. pinaster türlerinden yararlanılmaktadır (Angın, 2020).…”

“…Türkiye'de reçine üretimi ile ilgili ilk girişimler 1850 yılında başlamış olmasına rağmen ülkenin sahip olduğu potansiyel iyi değerlendirilememiştir. Bu sebepten dolayı yıllar içerisinde reçine ve türevlerine olan ihtiyaç konusunda ithalatçı konumuna düşmüştür(Angın, 2020). Türkiye'de reçine üretimi 1874 yılına kadar plansız bir şekilde yapılmıştır.…”

“…1874-1959 yılları arasında reçine üretimi yayınlanan bu yönetmeliğe göre sınırlı miktarda gerçekleştirilmiştir. 1959 yılında Orman Genel Müdürlüğü (OGM) "Reçine Talimatı" yönetmeliğini yayınlamış ve daha planlı bir üretim yapılmaya başlanmıştır(Deniz, 2002;Angın, 2020). 1962 yılında yürürlüğe giren "Reçine İstihsal Edilecek Ormanlarda Amenajman Planı Tanzim ve Tatbikine Dair İzahname" esaslarına göre Adana, Antalya, Bursa, Denizli, İzmir, Mersin ve Muğla Orman Bölge Başmüdürlüklerinde reçine üretimi yapılan Kızılçam ormanlarının amenajman planları düzenlenmiş ve uygulamaya geçilmiştir.…”

“…2017 yılında Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Türkiye'nin reçine üretiminde dışa olan bağımlılığını azaltmak ve ormanlardaki reçine potansiyelini üretime kazandırmak amacıyla 2017-2021 yılları arasında uygulanacak olan Reçine Eylem Planını faaliyete koymuştur. Bu eylem planı ile 5 yılda 85 ton akma reçine üretilmesi planlanmıştır(Kenan ve Mehtap, 2018;Angın, 2020). ilk senesi olan 2017 yılında 30 ton ham reçine üretim ve satışı planlanmış, üretim sezonu sonunda ise 43 ton ile planlanan miktarın üzerinde üretim gerçekleştirilmiştir.…”