Farklı gama ışını dozları uygulanmış bazı nohut çeşitlerinin M2 generasyonunda morfo-agronomik özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma farklı dozlarda (100, 200, 300 Gy) gama ışınlarının dört farklı nohut çeşidinin (Azkan, Aksu, Uzunlu 99 ve Sarı 98) M2 generasyonda kontrol dozuna göre tane verimi ve bazı verim öğeleri üzerinde meydana getirdiği değişimi belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırma tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3'er tekerrürlü olarak 2019 yılında yürütülmüştür. Ana parsellere çeşitler alt parsellere ise gama ışını dozları yerleştirilmiştir. Kontrole göre uygulanan tüm gama ışını dozları çiçeklenme süresi (gün) ve baklada tane sayısı (adet bakla-1) hariç çalışmada incelenen diğer özelliklerden bitki boyunu (cm), bitkide bakla sayısını (adet bitki-1), bitkide tane sayısını (adet bitki-1), bitki tane verimini (g bitki-1) ve biyolojik verimi (g bitki-1) istatistiki önemde etkilediği tespit edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre göre kontrolde en yüksek bitki tane verimi Azkan çeşidinde, 100 Gy’de Aksu çeşidinde, 200 ve 300 Gy’de ise Azkan çeşidinden elde edilmiştir. Azkan çeşidinde bitki tane veriminin en fazla olduğu doz 300 Gy, Aksu’da 100 Gy, Uzunlu 99’da 300 Gy ve Sarı 98 çeşidinde ise 100 Gy gama ışını dozundan elde edildiği saptanmıştır. Bu durum gösteriyor ki, Azkan nohut çeşidinde 200 ve 300 gy dozlarında incelenen bitkisel özelliklerin çoğunda varyasyonlar elde edilirken, Aksu çeşidinde istenen varyasyon 100 gy gama ışını dozundan elde edilmiştir.