Feldstein-Horioka Bulmacası: Türkiye Ekonomisi Üzerine Fourier Eşbütünleşme Analizi

Abstract

Tasarruf ve yatırım, ekonominin temel konularından biri olan ekonomik büyüme ile yakından ilişkilidir. Büyüme hızı, yatırımların miktarına ve bu yatırımların verimliliğindeki artışa bağlıdır. Yatırımlar ise tasarruf şeklinde elde edilen fonları gerektirmektedir. Bu noktada ortaya çıkan sorun yatırımların ne kadarının ulusal tasarruflarla finanse edildiğidir. Öte yandan sermayenin herhangi bir kısıtlama olmaksızın ülkeye girip çıkabilmesi, sermaye hareketlerinin serbest olduğunu gösterir. Bu da yurtiçi tasarrufların yetersiz kaldığı durumda yabancı tasarruflardan yararlanma imkânı tanımaktadır. Dolayısıyla hem yerli hem de yabancı tasarruflar, sermaye birikimi ve ekonomik kalkınma için kritik öneme sahiptir. Feldstein-Horioka (1980), tasarruf ve yatırım arasındaki korelasyon ne kadar güçlüyse, uluslararası sermayenin o kadar az hareketli olacağını varsaymaktadır. İşte teorik beklentilere ters olan bu durum iktisatta bir bulmaca olarak nitelendirilmektedir. Bu çalışmada, Feldstein-Horioka Bulmacası Türkiye ekonomisi için 1983-2019 dönemi ele alınarak araştırılmıştır. Geleneksel birim kök testleri ve Fourier ADF testi ile yapılan durağanlık incelemesinin ardından uygulanan Fourier Shin eşbütünleşme testi sonuçları, yatırım ve tasarruf arasında uzun dönemli bir ilişki olduğunu kanıtlamıştır. Katsayı tahmini ise ilgili dönemde Türkiye'de tasarrufların yurtiçi yatırımların %53'ünü karşıladığını göstermiştir. Sonuç olarak ilgili dönemde Türkiye'de Feldstein-Horioka Hipotezi geçerlidir.

G20 Ülkeleri İçin Feldstein-Horioka Bulmacasının Geçerliliğinin Panel Veri Yöntemi ile Sınanması

“…The FH puzzle was found to be invalid by Ata et al (2020) for MINT countries, Tunçsiper (2016) for Brazil, Mexico, Russia, and Turkey, Farmer et al (2018) for 28 OECD countries, and Adiguzel et al (2017) for transition economies. On the other hand, the FH hypothesis was confirmed by Pata (2018) for the E-7 countries, Yılancı and Kılıç (2021) for the N-11 countries, Özek (2020) for Tajikistan and Kyrgyzstan, and Bozkurt and Altıner (2021) for Turkey. A study in the literature has not been seen that tested the validity of the FH hypothesis in G20 countries.…”

“…Bozkurt ve Altıner (2021), FH bulmacasını 1983-2019 döneminde Türkiye için test etmişlerdir. Araştırmada uygulanan eşbütünleşme testi sonucu elde ettiği bulguların, tasarruflar ve yatırımlar arasında uzun dönemli bir ilişkiye işaret ettiğini ifade etmişlerdir.…”