Fen Bilimleri ve İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik İnançları ile Öz-Yeterlik Kaynaklarının İncelenmesi

Abstract

Öz: Bu çalışmanın amacı fen bilimleri ve ilköğretim matematik öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öz-yeterlik kaynaklarını öğrenim gördükleri program türü, sınıf düzeyi ve cinsiyet değişkenleri açısından incelemektir. Çalışma nicel araştırma yaklaşımlarından tarama desenine dayalı gerçekleştirilmiştir. Beş üniversitenin Fen Bilgisi ve İlköğretim Matematik Öğretmenliği programlarının üçüncü ve dördüncü sınıflarında öğrenim gören toplam 885 öğretmen adayından Öğretmen Öz-Yeterlik Ölçeği ve Öz-Yeterlik Kaynakları Ölçeği kullanılarak veri toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler ile yordamsal istatistiklerden tek yönlü çok değişkenli varyans analizi (MANOVA) kullanılmıştır. Çalışma sonucunda öz-yeterlik inançları değişkenine ait alt boyutların hepsi için öğretmen adaylarının tamamının oldukça yeterli düzeyde olduğu görülmüştür. Diğer taraftan öz-yeterlik kaynakları değişkeninin alt boyutları açısından öğretmen adaylarının düzeylerinde farklılıklar gözlenmiştir. En yüksek aritmetik ortalama Sözel İkna boyutunda, en düşük ortalama ise Fizyolojik ve Duygusal Durumlar boyutunda elde edilmiştir. İncelenen değişkenlerin öğretmen adaylarının öğrenim gördükleri program türü, sınıf düzeyi ve cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediğini test etmek için altı farklı tek yönlü MANOVA uygulanmıştır. Cinsiyete göre öz-yeterlik kaynaklarına ilişkin yapılan analiz haricinde diğer tüm analizlerde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Öz-yeterlik inancı, öz-yeterlik kaynakları, öğretmen adayları, öğretmen eğitimi