Finance, income distribution and unemployment

Abstract

Κεντρικός στόχος της παρούσας διατριβής είναι η μελέτη του φαινόμενου της ανεργίας στις σύγχρονες καπιταλιστικές οικονομίες. Η μελέτη χωρίζεται σε δύο μέρη: στο πρώτο μέρος η μελέτη επιχειρεί να αναδείξει τους βασικούς περιορισμούς της κυρίαρχης οικονομικής θεωρίας και πολιτικής, η οποία προσεγγίζει το πρόβλημα της ανεργίας μέσω της ιδέας του NAIRU. Στο δεύτερο μέρος η μελέτη επιχειρεί να αναδείξει τα θετικά στοιχεία ενός εναλλακτικού θεωρητικού πλαισίου, καθώς και άξονες πολιτικής που θα μπορούσαν να μειώσουν με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα την ανεργία, τουλάχιστον στον οικονομικό χώρο της ΕΕ. Το θεωρητικό αυτό πλαίσιο στηρίζεται στη Μετά Κεϋνσιανή - Καλετσκιανή (Post Keynesian-Kaleckian) μακροοικονομική θεωρία και συνδέει τη συμπεριφορά της ζήτησης με νομισματικούς παράγοντες (χρέος και επιτόκιο) και τη σημασία αυτών στην ανεργία, μέσω της διανομής του εισοδήματος. Η βασική συνεισφορά της διατριβής είναι η ανάπτυξη ενός πρωτότυπου μακροοικονομικού μοντέλου τα οποίο διερευνά τις προαναφερόμενες σχέσεις και αλληλεπιδράσεις σε τρία επίπεδα αφαίρεσης. Πρώτον, στην περίπτωση όπου δεν υπάρχει κυβερνητική παρέμβαση. Δεύτερον, όταν υπάρχει κυβερνητική παρέμβαση με βασικά εργαλεία τη φορολογία εισοδήματος και τις δημόσιες δαπάνες. Τρίτον, όταν οι εργαζόμενοι λειτουργούν ως δανειστές της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Βασική συνεισφορά της διατριβής είναι επίσης η εμπειρική διερεύνηση των βασικών υποθέσεων του μακροοικονομικού υποδείγματος και η ανάδειξη μέτρων οικονομικής πολιτικής. Συνεισφορά επίσης της διατριβής είναι και η κριτική που επιχειρείται τόσο στα ‘τεχνικά’ ζητήματα ως προς τον τρόπο εκτίμησης και χρήσης του NAIRU και μέσω αυτού της ανεργίας, όσο και στις υποθέσεις που πλαισιώνουν το μέγεθος αυτό και θεωρούνται δεδομένες. Τα αποτελέσματα που προκύπτουν από τα θεωρητικά υποδείγματα και την εμπειρική ανάλυση που πραγματοποιείται, επιβεβαιώνουν τη δυνατότητα αύξησης της απασχόλησης χωρίς να προκύπτουν αρνητικές επιπτώσεις στον πληθωρισμό, λαμβάνοντας υπόψη την πλευρά της συνολικής ζήτησης. Συμπερασματικά, η παρούσα διατριβή κάνει ξεκάθαρη την ανάγκη για επαναπροσδιορισμό των οικονομικών προτεραιοτήτων τόσο καθεμιάς από τις εισοδηματικές τάξεις όσο και του συνόλου της οικονομίας σχετικά με τους στόχους που υιοθετούνται αλλά και τις αποφάσεις για επένδυση, αποταμίευση, χρηματοδότηση. Είναι αναγκαία η υιοθέτηση μιας εναλλακτικής πολιτικής που να στοχεύει αποκλειστικά στην σταθερότητα της ανάπτυξης. Εξάλλου, η υιοθέτηση νομισματικών και εισοδηματικών πολιτικών θα πρέπει να αφορά την επίτευξη μιας δικαιότερης διανομής εισοδήματος και τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος σταθερότητας τιμών, έτσι ώστε σε συνδυασμό με τις κατάλληλες πολιτικές προϋπολογισμού να επηρεάζεται όχι μόνο το επίπεδο αλλά και η διάρθρωση της απασχόλησης. Με άλλα λόγια, η ‘αναζωογόνηση’ της οικονομικής δραστηριότητας απαιτεί την πραγματοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών στις οικονομικές πολιτικές, ώστε να επιτραπεί η χρησιμοποίηση των υπαρχουσών οικονομικών πηγών