Fi̇rmalarin Sermaye Yapisi Kararlarinin Yatirim Karliliğina Etki̇si̇: Bist Örneği̇

Abstract

İşletmelerin kuruluşları ile başlayan yatırım, üretim, pazarlama, kar dağıtımı gibi konularla devam eden ekonomik ömürleri içerisinde almaları gereken bazı önemli kararlar bulunmaktadır. Bu önemli kararların arasında hiç kuşkusuz sermaye yapısı kararları gelmektedir. İşletmeler, üretim yapabilecekleri tesislerin ediniminde önemli derecede ve büyük bir miktarda fon bulmak ve bu fonu başarılı bir biçimde kullanmak zorundadırlar. Bu fonlar işletme sahipleri tarafından edinileceği gibi işletme dışı tasarruf sahiplerinden de edinilebilmektedir. Burada işletmelerin finans yöneticilerinin sorumluluğu ise bu iki fon kaynağı arasında denge oluşturarak işletmenin optimal sermaye yapısını kurmak olacaktır. Bu yapı kurulurken öncelikle işletmenin kendi çıkarları göz önüne alınmalı, fon sahiplerinin ve paydaşların çıkarları ikinci planda tutulmalıdır. Finans literatüründe önemli bir yere sahip olan sermaye yapısı kararları ile ilgili ilk çalışmaları MM (1958) yapmış, net gelir yaklaşımı, net faaliyet geliri yaklaşımı ve geleneksel yaklaşım gibi temel yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. Bu yaklaşımların varsayımları üzerine literatürde birçok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalar sonucunda modern yaklaşımlar olarak da bilinen yeni görüşler ortaya atılmıştır. Sermaye yapısı kararlarının hangi faktörlerden etkilendiği konusu ise daha çok ağırlık kazanmıştır. Menkul kıymetler borsası işletmelerin kaynak temininde ve sermayeyi tabana yayma konusunda işletmelere kolaylık sağlamaktadır. Borsada işlem gören işletmeler özsermaye ve yabancı kaynak edinmede diğer işletmelere nazaran daha etkin konumdadırlar. Bu açıdan halka açık işletmelerin kaynak temini sonrası karlılıklarının hangi düzeyde olduğu önemli bir nokta olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma halka açık işletmelerin sermaye yapısı kararlarının karlılıkları üzerinde oluşturduğu etkiyi incelemektedir. Bu amaçla Borsa İstanbul’da işlem gören ve imalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren halka açık işletmelerin 2009-2013 dönemlerine ait finansal verileri panel en küçük kareler (EKK) yöntemi ile analiz edilmiştir. Analiz de SPSS 21 istatistik programı kullanılmıştır.