Dla dużej grupy pacjentów, którzy przewlekle przyjmują leki oraz dla osób zażywających leki wydawane bez recepty (over-the-counter drugs -OTC) problem interakcji leków z żywnością jest praktycznie nieznany. Warto wspomnieć, że już za czasów Paracelsjusza (lekarza, filozofa oraz przyrodnika) zauważono, że pokarmy mogą mieć wpływ na działanie leków. Najczęściej interakcje te zachodzą w fazie farmakokinetycznej, a ich skutkiem może być zwiększenie lub zmniejszenie stężenia leku w organizmie oraz występowanie zjawiska synergizmu lub antagonizmu między żywnością a lekami. Składniki żywności mogą wzmagać lub zaburzać działanie preparatów farmaceutycznych, zmieniać czas, w którym lek powinien zadziałać, a także oddziaływać na natężenie objawów niepożądanych.
StreszczenieInterakcje między lekami i żywnością mają ogromny wpływ na skuteczność leczenia. Wiedza na temat tych zależ-ności nie jest powszechna, co niestety niekorzystnie wpływa na skuteczność leczenia. Działanie leku na pacjenta może być inne niż oczekiwano na skutek występowania interakcji leku z: żywnością, napojami, alkoholem, suplementami diety, substancjami obcymi obecnymi w żywności oraz innymi lekami. Żywność może zwiększać lub zmniejszać biodostępność leków. Pokarm może mieć duży wpływ na czas, po którym lek zacznie działać, dlatego tak ważne jest, aby przestrzegać zaleceń lekarza dotyczących zażywania leku przed, w czasie lub po posiłku. Składniki żywności mogą wzmagać lub zaburzać działanie preparatów farmaceutycznych, zmieniać czas, w którym lek powinien zadziałać, a także oddziaływać na natężenie objawów niepożądanych. Na podstawie danych zawartych w piśmiennictwie w niniejszej pracy przedstawiono rodzaje i przykłady interakcji występujących między żywnością a lekami pojawiających się na poszczególnych etapach procesu trawienia. Dokonano również przeglądu wpływu leków na przyswajalność oraz metabolizm składników odżywczych (Piel. Zdr. Publ. 2015, 5, 4, 427-439).Słowa kluczowe: leki, interakcje, żywność.
AbstractInteractions between food and medicine may have great influence on the results of the treatment. Knowledge of these relationships is not widespread, which unfortunately affects the effectiveness of the treatment. Effects on patient may be different than expected, this is due to the presence of drug interactions with food, drink, alcohol, dietary supplements, medicinal preparations, foreign substances present in foods and other drugs. Food can affect the increase or decrease in the bioavailability of drugs. Food may have a significant impact on the time at which a drug begins to work, so it is important to follow the doctor's instructions on taking the drug before, during or after a meal. Food can increase or decrease the operation of drugs, modify the time at which the drug should work, as well as intensify side effects. On the basis of literature data, the study presents examples of interactions that occur between food and drugs at various stages of the process of digestion. The effects of drugs on the bioavailability and metabolism of nutri...