Franciszkańskie pochówki członków staropolskiego episkopatu (XVI–XIX w.)

Abstract

W artykule zaprezentowano problematykę pochówków biskupich w nekropoliach – w szczególności świątyniach – powierzonych duchowym synom św. Franciszka z Asyżu na obszarze dawnego państwa polsko-litewskiego w czasach nowożytnych (XVI–XIX w.). Omówienia dokonano przy podziale wymagających uwzględnienia członków episkopatu na dwie grupy, z których pierwszą stanowią hierarchowie samemu wywodzący się z rodziny franciszkańskiej, natomiast drugą pozostali reprezentanci grona następców Apostołów, którzy jako miejsce wiecznego spoczynku obrali – dla różnych względów – te właśnie kościoły zakonne (ewentualnie przyległe do nich cmentarze). Co się tyczy pierwszej grupy, spośród tworzących ją siedemnastu biskupów (w tej liczbie dziewięciu franciszkanów konwentualnych, pięciu franciszkanów-obserwantów, dwóch kapucynów oraz jeden franciszkanin-reformata) w odniesieniu do dwunastu mamy do czynienia z pewnymi (dziewięć) lub hipotetycznymi (trzy) pochówkami we franciszkańskich nekropoliach, w przypadku natomiast pięciu – w innych lokalizacjach. Druga grupa obejmuje dwunastu hierarchów, którzy jakkolwiek reprezentowali duchowieństwo przeważnie diecezjalne (świeckie), a w pojedynczych przypadkach także zakonne innych reguł (po jednym cystersie oraz kanoniku regularnym św. Augustyna), troskę o własny pochówek zdecydowali się powierzyć duchowym synom św. Franciszka z Asyżu, co było warunkowane rozmaitymi przesłankami natury emocjonalnej tudzież dewocyjnej i z czym również wiązały się stosowne zapisy testamentowe (fundacje) na rzecz tychże miejsc kultu.