This work presents the first comprehensive study of the wall painting in the "St. George" church accomplished mainly by means of Fourier Transform Infrared Spectroscopy using Diffuse Reflectance and Micro-Infrared method (FTIR/DRS/Micro-IR) and the other analytical techniques Optical microscopy (OM), X-Ray Fluorescence (XRF), X-Ray Diffraction (XRD) and Inductively Coupled Plasma -Mass Spectrometry (ICP-MS). The main research objective was characterization of the artistic palette and painting technique, but also determination of the degradation products and observed alterations to the wall painting. Additionally, the lime mortars (plaster and renders) located immediately behind the studied wall painting were analyzed. The analysis demonstrated that mainly natural/mineral pigments were used in the artwork and the majority of painting was executed in combination of fresco and lime-painting technique. The major risk factor in the painting deterioration was found to be the salt efflorescence, which mostly occurred as oxalates and sulfates.Keywords: wall painting; pigments; binders; degradation products; lime mortars
ИСПИТУВАЊЕ НА ЅИДНОТО СЛИКАРСТВО И ВАРОВИТЕ МАЛТЕРИ ОД XIV ВЕК ВО ЦРКВАТА "СВ. ЃОРЃИ" ВО СТАРО НАГОРИЧАНЕ, РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈАОвој труд претставува прво опсежно испитување на ѕидното сликарство во црквата "Св. Ѓорѓи" со помош на Фуриеова трансформна инфрацрвена спектроскопија (FTIR) користејќи дифузна рефлексиона (DRS) и микро-инфрацрвена спектроскопија (Micro-IR), како и со примена на оптичка микроскопија (ОМ), рендгенска флуоресценција (XRF), рендгенска дифракција (XRD) и масена спектрометрија со индуктивно спрегната плазма (ICP-MS). Главна цел на испитувањата беше карактеризација на уметничката палета и сликарската техника, но и одредување на настанатите промени и деградациони продукти на ѕидното сликарство. Во овој труд е претставена и анализата на варовите малтери коишто се употребени во сликарската подлога и во носечката конструкција на ѕидното сликарство. Аналитичките резултати посочија дека во ѕидното сликарство се употребени земјени/минерални пигменти применувајќи комбинација на фреско и варова техника на сликање. Главен причинител на деструкцијата на сликарството е солната ефлоресценција која главно е образувана од оксалатни и сулфатни соли.Клучни зборови: ѕидно сликарство; пигменти; врзива; деградациони продукти; варови малтери L. Robeva-Čukovska, T. Šijakova-Ivanova, Ž. Kokolanski Maced.