Geneza i podstawy filozofii matematyki krytycznej Leonarda Nelsona

Abstract

Nelson (1882-1927) w obszernym liście z 29 grudnia 1916 roku adresowanym do swojego starszego o dwadzieścia lat mentora Davida Hilberta (1862-1943) przedstawił swój manifest zatytułowany Mein Glaubensbekenntnis (Moje wyznanie wiary) dotyczący możliwości naukowego uprawiania filozofii w Niemczech 1. Zawarł w nim cele swoich dotychczasowych filozoficzno-naukowych dążeń i opisał najważniejsze przeszkody. Jego celem była rehabilitacja filozofii na podstawie metod matematyki i nauk przyrodniczych oraz walka z dogmatem o niemożliwości uprawiania filozofii jako nauki. Mimo przyjacielskich relacji z Hilbertem głównym źródłem filozoficznych inspiracji Nelsona była jednak myśl Jakoba Friedricha Friesa (1773-1843) 2 , która powstała w ścisłym związku z filozofią krytyczną Immanuela Kanta (1724-1804), ale w opozycji do filozofii Georga Wilhelma Friedricha Hegla (1770-1831) i niemieckiego idealizmu. W dziełach Friesa takich jak Versuch einer Kri-* Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przekazanych na podstawie decyzji numer DEC-2013/11/B/HSl/03937.