Geological and Geomechanical Properties of Some Carbonate Marbles and Basalt Stone From Morocco

Abstract

ABSTRACT:The natural rocks used today as well as in the history for a variety of purposes were a subject of different alteration, weathering and deterioration conditions. These conditions are strictly controlled by environment and nature of rock varieties (marble and stone). This study is a first approach to understand the relation between some geological features and behavior against salt (Na 2SO4) decay of Moroccan marbles and stones. For this purpose, widely used four dolomitic limestones, two crystalline limestones, one limestone and one basalt sample (total 8) were chosen from Morocco. Extra attention paid to choose locations being a representative of all Moroccan country. The carbonate samples (limestone and dolomite) consist of mainly dolomite and calcite with micritic and sparitic cement. The sole, non-carbonaceous sample is basalt of Khenifra containing mainly plagioclase and pyroxene. In general, both bulk-dry and powder density values of the studied rock samples are homogeneous. The limestone of Bir Jdid has the highest (10.81 %) effective porosity and dry weight loss value (4.61 %). The loss on ignition value of the Khenifra basalt has the lowest value with 1.26 %. The loss on ignition values are also relatively uniform. The obtained data indicate that outdoor uses (especially in coastal areas) of limestones of Bir Jdid and dolomitic limestones of Taza are more risky than the others. Key Words: Geomechanical and geological features, Marbles, Stones, Dry -weight loss, Morocco Fas'ın Bazı Karbonat Mermerleri ve Bazalt Taşlarının Jeolojik ve Jeomekanik ÖzellikleriÖZ: Hem geçmiş dönemlerde hem de günümüzde çok çeşitli amaçlar için kullanılan doğal taşlar farklı ayrışma, dağılma ve bozunmaya uğramakta dırlar. Bu şartlar çevre ve kayacın türüne (mermer ve taş) sıkı sıkıya bağlıdır. Bu çalışma Fas mermerleri ve taşlarını tuza (Na2SO4) karşı dayanımlarını ve bazı jeolojik özelliklerini anlamak için yapılan ilk çalışmadır. Bunun için Fas'tan getirilen çok kullanılan 4 dolomit, 2 kristalize kireçtaşı, 1 kireçtaşı ve bir bazalt (toplam 8 adet) örneği seçilmiştir. Örnekler mümkün mertebe Fas'ın değişik yerlerinden seçilmiştir. Karbonat kayaçları (kireçtaşı ve dolomit) temel olarak dolomit ve kalsit minerallerinden müteşekkil olup çimento mikrit ve sparittir. Karbonatsız tek kayaç olan Khenifra bazaltı esasen plajiyoklas ve piroksen içerir. Genel olarak örneklerin kuru ve öğütülmüş ağırlıkları birbirlerine benzer. Bir Jdid kireçtaşları en yüksek etkili porozite (% 10.81) ve kuru ağırlık kaybına (%4.61) sahiptir. En düşük ateş zayiatı Khenifra bazaltlarındadır (%1.26). Ateş zayiatları genel olarak homojendir. Eldeki veriler Bir Jdid kireçtaşları ve Taza dolomitik kireçtaşlarının dışarda (özellikle sahil bölgelerinde) kullanımlarının diğerlerine göre daha riskli olduğuna işaret etmektedir.