Göç Ve Mülteci̇ Konulu Resi̇mli̇ Çocuk Ki̇taplarinin İncelenmesi̇

Abstract

Bu çalışmanın amacı ülkemizde erken çocukluk dönemine (3-8 yaş) yönelik göç ve mültecilik konulu resimli kitapları tespit etmek ve bu kitapların içerik ve resimleme özelliklerini incelemektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubunu, ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenmiş 3-8 yaşa hitap eden göç ve mültecilik konusunu işleyen 20 resimli öykü kitabı oluşturmaktadır. Araştırmada kitapların niteliklerini belirlemek için Deniz ve Gönen (2020) tarafından geliştirilen "Resimli Öykü Kitaplarını Değerlendirme Ölçeği" kullanılmıştır. Kitapların içerik analizleri, Temur (2019) tarafından geliştirilen "Kitap Analiz Formu" ile incelenmiştir. Yapılan çalışma sonucunda kitapların çoğunluğunda; resimlemelerde canlı renklerin kullanıldığı, doğrudan göç ve mültecilik konusunun ele alındığı ve kitaplarda çoğunlukla insan karakterler olduğu saptanmıştır. Çalışma sonucunda sınıf ortamında farklı kültürler ve göç ve mültecilik temasına yönelik nitelikli kitapların bulundurulması gerektiği, farkındalık sağlamak amacıyla bu tür kitaplardan faydalanarak okuma uygulamalarına yönelik araştırmalar yapılması önerilmiştir.

“Kapımızdaki Çocuklar”: Dönme Dolap’tan Çocuk Coğrafyalarına Bakış

“…Ayrıca çocuk edebiyatı merkezine aldığı empati, çocuğa görelik, çocuk bakışı anlayışıyla zorunlu göç gibi travmatik deneyimler yaşamış bireylerin sesi olabilir (Nel, 2018). Göçmen deneyimini işleyen edebiyatın çocuk bakışına uygun kaleme alınmasının bir başka önemli etkisi de kapsayıcılığı, empatiyi teşvik etmesi yoluyla azınlığa mensup olmayan, göçmenlik deneyiminden uzak kimselerin, özellikle de çocuk ve ergenlerin anlayışlarını geliştirmesi ve eğitim materyali olarak sınıflarda kullanılabilmesidir (Arıcı ve Işıtan, 2021;Bulut, 2018: 389;Cummins, 2016: 24;Dolan, 2014). Türk göç edebiyatında çocuk odaklı az sayıda eserden (Şen, 2020: 263) biri de Dönme Dolap'tır.…”