Göçmenleri̇n Uluslararasi Ti̇caret Üzeri̇ndeki̇ Etki̇si̇ Orta Asya, Ortadoğu Ve Kuzey Afri̇ka’daki̇ Türk Göçmenler Üzeri̇ne Bi̇r Uygulama

Abstract

1Atakan DURMAZ 2 ÖZ Uluslararası göç hareketlerinin ülke ekonomileri üzerine etkisi konusunda çok farklı görüşler söz konusudur. Bazı görüşler, göçün göç veren ülkelerin ekonomisini olumsuz yönde etkilediğini savunurken, bazıları ise, göçün göç veren ülkelerin ekonomilerini olumlu anlamda etkilediğini savunmaktadırlar. Ancak genel kanı göçmenlerin hem anavatanları hem de bulundukları ülkeye ilişkin bilgilere sahip olmaları nedeniyle göç ettikleri ülke ile bulundukları ülke arasındaki dış ticaret hareketlerini etkilediği yönündedir. Nitekim gerek Türkiye ve gerekse yurtdışında göçmen nüfusuna sahip diğer ülkelere ilişkin ulusal ve uluslararası literatürde bu durumu doğrulayan pek çok çalışma söz konusudur. Ancak bu çalışmalar genellikle dış ticaret hareketliliğinin yoğun olarak yaşandığı ülke ve bölgelere yöneliktir. Bu çalışmada ise, diğer çalışmalar-dan farklı olarak Türkiye'nin orta vadeli ekonomik hedefleri doğrultusunda alternatif pazarlardan birisi olan bazı kaynaklarda Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgelerini kapsayan bazı kaynaklarda ise bu bölgelere ek olarak bazı Orta Asya ülkelerini de içine alan MENA Bölgesi seçilerek potansiyel pazarlardaki durum incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmada, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın 2014 yılı verilerine göre bölgede en fazla Türk göçmenin bulunduğu 20 ülke belirlenmiş ve göçmenlerin bu ülkeler ile Türkiye arasındaki dış ticaret hacmini etkileyip etkilemediği, etkiliyorsa bu etkinin yönünü belirlemeye yönelik bir çalışma yapılmıştır. Çalışmada 2004-2013 dönemine ait panel veri setine dayalı genişletilmiş çe-kim modeli kullanılarak, dış ticaret hacmi genel olarak ve bileşenleri ayrı ayrı modellenerek göçmen miktarının etkisi incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, Türkiye'den ilgili ülkelere göçün Türkiye'nin ithalatı üzerinde pozitif yönlü bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.