Görme Engelli̇lere Kardeş Öğreti̇mi̇yle Sunulan Elle Duvar Taki̇bi̇ Yaparak Yürüme Beceri̇si̇ni̇n Eşzamanli İpucuyla Öğreti̇mi̇ni̇n Etki̇li̇li̇ği̇

Abstract

ÖZETGörme yetersizliği olan öğrencilerde bağımsız hareket becerilerinin öğretimi hayati derecede önemlidir. Öğrenciler, bağımsız hareket becerilerinin öğretimiyle çevrelerinde güvenli, etkili, bağımsız hareket eden birer birey haline gelir. Bu çalışmada normal gelişim gösteren çocukların görme yetersizliğinden etkilenmiş kardeşlerine bağımsız hareket becerilerinin öğretiminde eşzamanlı ipucu yönteminin etkililiği araştırılmıştır. Bu amaç kapsamında çalışma Ankara ilinde yaşayan görme yetersizliğinden etkilenmiş ve normal gelişim gösteren dört kardeş ile yürütülmüştür. Araştırmanın deseni denekler arası çoklu yoklama desenidir. Uygulamacı tarafından öğreten kardeşlere eşzamanlı ipucu yönteminin öğretim şekli kazandırılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda öğreten kardeşlerin uyguladığı eşzamanlı ipucu yönteminin görme yetersizliği olan kardeşlerin bağımsız hareket becerilerini kazanmasında ve sürdürmesinde etkili olduğu bulunmuştur. Görme yetersizliği olan kardeşlerin kazandıkları bağımsız hareket becerilerini farklı ortam ve farklı zamanlarda sergiledikleri gözlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Elle duvar takibi yaparak yürüme becerisi, görme engelliler, bağımsız hareket becerileri, kardeş öğretimi, eşzamanlı ipucu yöntemi.

Türkiye’de Özel Gereksinimli Bireylerin Aileleri İçin Yapılmış Aile Eğitim Programlarının Alanyazın İncelenmesi

“…Çalışma kapsamında incelenen araştırmalara ait önemli bulgular incelendiğinde hazırlanan aile eğitim programlarının özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerde etkili olduğu bulunmuştur. Sunulan aile eğitim programlarının; annelerin özbakım ve ev içi becerilerini öğrenmelerinde (Cavkaytar, 1998;Cavkaytar, 1999;Çakmak, 2011;Ulugöl & Cavkaytar, 2020), annelerin kuruluk süresi kaydı tutma ve çocuklara gündüz tuvalet becerisi kontrolü becerilerini kazanmalarında (Özcan, 2004;Özkubat & Töret, 2014;Diler Sönmez, 2008;Sönmez & Varol, 2009), ailelerin Küçük Adımlar Erken Eğitim Programındaki becerileri kazanmalarında (Birkan, 2001;Küçüker, 2001;Küçüker, Bakkaloğlu, & Sucuoğlu, 2001), ailelere dil iletişim becerilerinin öğretiminde (Koca, 2016;Ertürk-Mustul, 2015;Turan, 2010;Turan, Koca, & Uzuner, 2019;Ünlü, 1986;Yakın, 2009;Yakın & Özmen, 2010), ailelere davranış değiştirme yöntem ve tekniklerinin kazandırılmasında (Berbercan, 2010;Boyraz, 2015;Gökçe, 2017;Kızılkaya, 2021;Kizir, 2018;Sucuoğlu, Küçüker, & Kanık, 1992;Şeker, 2013;Tavil, 2005;Vuran, 1997), ailelere kavram öğretiminde (Demirci, 2015;Şahin, 1994), ailelerin kaygı ve stres düzeylerinin azalmasında (Dilmaç, Çıkılı, Koçak, & Çalıkçı, 2015;Vardarcı, 2011) ve ailelere eşzamanlı ipucunun öğretiminde (Aydın & Cavkaytar, 2020;Çotuk, 2015;Güneş, 2012) etkili olduğu bulunmuştur.…”

“…Araştırma Yöntemi Dilsiz, 2019;Aktaş, 2015;E. Alptekin, 2011;Demirci, 2015;Güneş, 2012;Balta, 2010;Özcan, 2004;Ünlü, 1986;Diler Sönmez, 2008;Yakın, 2009;Tavil, 2005;Toprakçı, 2006;Çotuk, 2015;Yıldırım, 2020;Şimşek, 2018;Kizir, 2018;Yaşar, 2021;Vardarcı, 2011;Afat, 2013;Boyraz, 2015;Berbercan, 2010;Çakmak, 2011;Birkan, 2001;Gıcı-Vatansever, 2018;Yücel, 2006;Kuloğlu, 2001;Özen, 1999;Cavkaytar, 1998;Şahin, 1994;Vuran, 1997;Richter, 1998;Yıldırım & Conk, 2005;Uyaroğlu & Bodur, 2009;Kargın, 2001;Sucuoğlu, 1994;Dilmaç, Çıkılı, Koçak, & Çalıkçı, 2015;Berbercan & Tavil, 2012;Yakın & Özmen, 2010;Batu, Aksoy, & Öncül, 2014Aydın & Cavkaytar, 2020Ulugöl & Cavkaytar, 2020;Keser & Cavkaytar, 2021;Özkubat &Töret, 2014;…”

Görme Engelli Öğrenci ve Öğretim Elemanlarının Perspektifinden Müzik Yetenek Sınavlarında Erişilebilirlik

“…Görme yetersizliğinden etkilenmiş bireyler, bağımsız hareket becerilerine sahip olarak yetersizliklerinin üstesinden gelebilirler. Ancak ülkemizde, yönelim ve bağımsız hareket becerilerinin öğretimine yönelik yapılan çalışmalar son derece sınırlıdır(Çotuk ve Arslantekin Altunay, 2017). Görme engelli bireylerin bağımsız hareket yeteneklerini desteklemek amacıyla, üniversitelerin belediyelerle işbirliği yaparak duraklar ile üniversite arasındaki dokunulabilir yüzey çalışmalarını gerçekleştirmesi ve kampüs içindeki erişilebilirlik sorunlarını çözmesi, bu araştırma sonuçlarına dayalı olarak önerilmektedir.…”