Search citation statements
Paper Sections
Citation Types
Year Published
Publication Types
Relationship
Authors
Journals
İlaçlar, üretimden depolamaya, dağıtımdan toplamaya kadar yüksek standartların uygulandığı, bu standartlarda herhangi bir esnekliğin olmadığı, benzersiz ve birinci sınıf stratejik ürünlerdir. İnsan sağlığına doğrudan etkileri düşünüldüğünde; ilaçlar, ihtiyaç duyulduğunda tedarik zincirinde müşteriye (hastaya) istenilen kalite ve standartta ulaştırılmalıdır. Nakliye, sevkiyat, sınırlı raf ömrü, özel saklama koşulları ve yüksek stok riskleri gibi faktörler ilaç tedarik zincirini önemli kılmakta ve ilaçlar için farklı bir tedarik zinciri yapısı oluşturmaktadır. Bu çalışmada; 2020 yılından itibaren hastane eczanelerinde uygulanan Devlet Malzeme Ofisi (DMO) aracılığıyla ilaç tedarikinin güçlü ve zayıf yönleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Merkezi tedarikin kamu ihalesi açısından faydaları düşünüldüğünde, hastanelerde ilaç tedarik zincirinin DMO aracılığıyla gerçekleştirilmesinin olumlu katkılar sağlayabileceğini söylemek mümkündür. Diğer taraftan; hastanelerde ilaç tedarik sürecinde DMO sisteminin geliştirilmesi gereken birçok yönü olduğu görülmektedir. Konuyla ilgili daha fazla araştırma yapılması ve literatürdeki eksikliğin giderilmesi gerekmektedir.
İlaçlar, üretimden depolamaya, dağıtımdan toplamaya kadar yüksek standartların uygulandığı, bu standartlarda herhangi bir esnekliğin olmadığı, benzersiz ve birinci sınıf stratejik ürünlerdir. İnsan sağlığına doğrudan etkileri düşünüldüğünde; ilaçlar, ihtiyaç duyulduğunda tedarik zincirinde müşteriye (hastaya) istenilen kalite ve standartta ulaştırılmalıdır. Nakliye, sevkiyat, sınırlı raf ömrü, özel saklama koşulları ve yüksek stok riskleri gibi faktörler ilaç tedarik zincirini önemli kılmakta ve ilaçlar için farklı bir tedarik zinciri yapısı oluşturmaktadır. Bu çalışmada; 2020 yılından itibaren hastane eczanelerinde uygulanan Devlet Malzeme Ofisi (DMO) aracılığıyla ilaç tedarikinin güçlü ve zayıf yönleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Merkezi tedarikin kamu ihalesi açısından faydaları düşünüldüğünde, hastanelerde ilaç tedarik zincirinin DMO aracılığıyla gerçekleştirilmesinin olumlu katkılar sağlayabileceğini söylemek mümkündür. Diğer taraftan; hastanelerde ilaç tedarik sürecinde DMO sisteminin geliştirilmesi gereken birçok yönü olduğu görülmektedir. Konuyla ilgili daha fazla araştırma yapılması ve literatürdeki eksikliğin giderilmesi gerekmektedir.
Bu çalışma Türkiye’de 2014-2023 yılları arası 10 yıllık dönemde uygulanan sağlık politikalarının, Sağlık Bakanlığı ile bağlı birimlerinin tedarik yöntemlerini ne şekilde etkilediğini tespit etmek amacı ile yapılmıştır. Çalışma ile konjonktüre göre değişen sağlık politikalarından etkilenen tedarik yöntemleri hakkında sağlık kurumları yöneticileri ile diğer tedarik zinciri üyelerinin dikkatini çekerek tedbir almaları ve sağlık hizmeti üretiminin devamına katkı sağlanması hedeflenmektedir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması modeli ile desenlemiştir. Ele alınan dokümanlar içerik analizi modeli ile değerlendirilmiştir. Bakanlığın 10 yıllık tedarik yöntemlerindeki değişim ilgili sağlık politikaları ile eşleştirme yapılarak tarihsel süreç içerisinde dört döneme ayrılarak analiz edilmiştir. 663 sayılı KHK’nın etkili olduğu 2014-2017 yılları arası ilk dönemde, illerdeki çok başlı yönetim yapısı ile ihale sayıları ilk yıllarda yüksek seyrederken sonraki yıllarda kısmen azalmıştır. 694 sayılı KHK’nın etkili olduğu ikinci dönem 2018-2019 yıllarıdır. Bu dönemde illerde sağlık hizmetlerinin il sağlık müdürlüğü altında toplanması ve tıbbi malzeme alımlarında DMO merkezi alımlarına öncelik verilmesi ile tıbbi malzeme alımlarındaki ihale sayılarında düşüş beklenirken tam tersine olarak ihale sayılarının yükselmesi dikkat çekmektedir. Covid-19 salgınının yoğun olarak yaşandığı üçüncü dönem olan 2020-2021 yıllarında alınan sosyal izolasyon tedbirlerinin etkisi ile hasta sayılarının ve buna bağlı olarak ihale sayılarının azaldığı dönemdir. Dördüncü dönem olan 2022 ve sonrası yılları, salgın döneminden sonraki rutin sosyal hayatın başladığı dönemdir. Salgın döneminde alınan tedbirlerin kaldırılması ile birlikte sağlık kurumlarında oluşan yoğunluğa bağlı olarak ihale sayılarındaki belirgin artış dikkat çekmektedir. Araştırma yapılan dönemlerde olağan üstü ihale yöntemi olan pazarlık usulü ihalenin çoğunlukla amacına uygun olarak kullanıldığı görülmektedir. Sonuç olarak dönemsel olarak değişen sağlık politikalarının tedarik yöntemlerini etkilediği görülmüştür. Merkezi alım sistemi ve e-ihale uygulamalarına rağmen sağlık kurumlarının ihale yükünün yeterince azalmadığı tespit edilmiştir. Sağlık kurumları yöneticileri ve diğer tedarik zinciri üyelerinin politika değişikliklerini iyi takip ederek gerekli önlemleri zamanında alması gerekmektedir. Sağlık kurumlarına özel daha hızlı tedarik sağlayacak farklı tedarik yöntemlerinin geliştirilmesi önerilmektedir.
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.
customersupport@researchsolutions.com
10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614
Henderson, NV 89052, USA
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
Copyright © 2025 scite LLC. All rights reserved.
Made with 💙 for researchers
Part of the Research Solutions Family.