Health problems of young people in the municipality of Foca / Zdravlje i problemi mladih u opštini Foča

Abstract

SAŽETAKMladi ljudi, prema defi iniciji UN, predstavljaju budućnost svakog društva i oni su najisplativija dugoročna investicija. Svake godine, oko 1 milion tinejdžerki u svijetu zatrudni, a svakih 67 sekundi tinejdžerka rodi bebu U adolescentskom period veliki broj mladih počinje i sa upotrebom alkohola, kafe, psihoaktivnim supstancama i pušenjem. Razlozi su najčešće želja za dokazivanjem, identifikacijom, afirmacijom sekusalnog identiteta, radoznalošću za novo i nepoznato. Cilj rada je bio ispitati znanja, stavove i informisanost adolescenata o upotrebi psihoaktivnih supstanci, alkohola i duvana, kao i utvrditi načine na koji mladi koriste svoje slobodno vrijeme. Istraživanje je sprovedeno u aprilu 2015. godine u OŠ i SSŠ u Foči. Istraživanjem je obuhvaćeno 212 ispitanika, različitog pola i različite starosne dobi. Podaci su prikupljeni originalnim anketnim upitnikom, anonimnog karaktera, koji sadrži 14 pitanja. Obje grupe ispitanika u velikom procentu navode da nisu probale psihoaktivne supstance, a kao najčešći razlog uzimanja droge i jedni i drugi navode kao glavni razlog uticaj društva. Iako je polna aktivnost još uvijek tabu tema u RS, alarmantni podaci su da je 19% učenika devetog razreda seksualno aktivno, te da se granica stupanja u polne odnose sve više spušta. Mladi i u osnovnoj i u srednjoj školi navode da su dovoljno informisani o psihoaktivnim supstancama, a kao najčešči izvor informacija srednjoškolci navode TV i Internet, dok učenici devetih razreda navode da su to roditelji. U ovom vremenu avanturizma i nezrelog pokazivanja prkosa društvenim i socijalnim normama, mlade osobe su veoma vulnerabilna skupina podložna prihvatanju raznih oblika rizičnog ponašanja. KLJUČNE REČI UVODMladi ljudi, prema defi iniciji UN, predstavljaju budućnost svakog društva i oni su najisplativija dugoroč-na investicija. U okviru opšte poznate defi nicije date u Ustavu SZO, zdravlje ne ouhvata samo morbiditet i mortalitet. Ono predstavlja fi zički kapacitet mladih (sposobnost, spremnost, vitalnost); psihološko funkcionisanje (pozitivna očekivanja od budućnosti, sposobnost učenja, samopoštovanja); socijane veze (prijatelji, seksualni život, izbor partnera); okolinske potencijale (mogućnost da se steknu nove informacije i vještine, mogućnost za aktivnosti u slobodnom vremenu) i najzad zdravo ponašanje ili zdrav stil života. Prema podacima SZO, adolescentima se podrazumjevaju osobe uzrasta od 10 do 19 godina, a mladi se grupišu u uzrast od 15 do 24 godine života. Svakako da statistički podaci, zaključci sa skupova ili mišlje-nja stručnjaka imaju veliku ulogu u tome da se problemi mladih riješe, ali sa druge strane, glas mladih, posebno kod nas, čiji se problemi rješavaju -slabo se čuje! Dobni interval od 10 do 26 godina, kao prelazak iz djetinjstva u zrelost, u kome se gube privilegije djeteta a stiču prava i obaveze odrasle osobe, obilježen je promjenama koje se odnose na biološki rast, seksualno, kognitivno i psihosocijalno sazrijevanje (1). U ovom periodu egocentričnost je najjači ton mlade ličnosti, čime ona protestvuj...