Hemodiyaliz Hastalarında Yorgunluk, Bakım Bağımlılığı ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi/ Investigation of Fatigue, Care Dependence and Affecting Factors in Hemodialysis Patients

Abstract

Amaç: Araştırma, hemodiyaliz hastalarının yorgunluk, bakım bağımlılığı ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntemler: Araştırma, Aralık 2021-Ocak 2022 tarihleri arasında Adıyaman Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi diyaliz ünitesinde tedavi gören, araştırmaya alınma kriterlerine uyan 70 hasta ile tanımlayıcı olarak yapıldı. Araştırmanın verileri; “Kişisel Bilgi Formu”, “Yorgunluk Şiddet Ölçeği” ve “Bakım Bağımlığı Ölçeği” ile toplandı. Verilerin istatistiksel analizinde sayı, yüzde, ortalama, Mann Whitney U, Kruskall Wallis ve Spearman Korelasyon testleri kullanılmıştır. Farklılıkların tespiti sonrası post hoc testler uygulandı. Bulgular: Araştırmamıza katılan hemodiyaliz hastalarının %30’u 36-50 yaş aralığında, %57,1’inin kadın, %42,9’unun ilköğretim mezunu, %55,7’sinin bekâr, %50,0’sinin ev hanımı, %92,9’unun çalışmadığı, %54,3’ünün gelirinin giderine eşit olduğu saptandı. Çalışmada hastaların yorgunluk şiddeti ölçeği ortalaması 45,58 ± 12,84 ve bağımlılık ölçeği ortalaması 70,71 ± 16,29 olarak bulundu. Çalışmaya katılan hemodiyaliz hastalarının Yorgunluk Şiddeti Ölçek puan ortalamalarının yaş, cinsiyet, eğitim düzeyleri, meslek grupları, hemodiyalize yalnız gitme durumu ve KBY’ye ek kronik hastalığı olma durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği görülürken (p<0,05), Bakım Bağımlılığı Ölçek puan ortalamalarının yaş, çalışma durumu, gelir düzeyi, hemodiyalize yalnız girme durumu ve fiziksel engel durumuna göre istatistiksel anlamlı fark gösterdiği saptandı. Çalışmada Yorgunluk Şiddeti Ölçeği ile Bakım Bağımlılığı Ölçek korelasyon analizi sonucunda iki değişken arasında negatif yönde, zayıf bir ilişki olduğu saptandı (r= -0.258, p = 0,031). Sonuç: Hemşirelerin eğitim planlarında ve hasta bakımı verirken hemodiyaliz hastalarında görülen yorgunluk ve oluşabilecek bakım bağımlılığını göz önünde bulundurarak hemşirelik bakımını planlamaları gerekmektedir.

The Identification of the Relationship Between Hemodialysis Patients’ Hopelessness and Daily Life Activities

“…(2022) it was discerned that the individuals aged 65 years or above were more dependent on their daily life activities than the individuals from the groups aged below 65 years. Likewise, in numerous research studies, the relationship between age and dependence was analyzed, and similar results were obtained (Özbudak & Oksay Şahin, 2021;Güler et. al., 2022).…”

“…In the research conducted by Güler et al (2022) with the hemodialysis patients, it was ascertained that the majority of the participant patients were dependent on another person in daily life activities. The study by Sungur et al (2009) found that, even if the individuals with chronic renal failure mostly performed daily life activi-ties adequately, they could not find effective solutions to the problems experienced at home after the hemodialysis therapy, they were dependent on another person in the home setting, incapable of applying to health facilities, and needed to acquire information and support for the care.…”

“…In the current research, the comparison of the means of participant patients' Katz ADL scores as per the descriptive characteristics shows that the participant patients aged 50 years or above were more dependent on the activities of bathing, toileting, and transferring than participant patients from other age groups and this difference between the age groups was statistically significant (Table 4). The research by Güler et. al.…”

Care dependency in radiation oncology patients and related factors – a descriptive study

“…According to the study of Güler et al, the mean BDI score of the physically disabled group is 56.53±14.46 and they need more care. 31 As the physical disability of the patient increases, the dependency on the caregiver increases. 32 96.6% of individuals with speech problems and 91.5% of individuals with walking problems constitute the group with high care dependency.…”