Słowa kluczowe: przewlekłe zapalenie trzustki, rak trzustki, trzustkowy inhibitor wydzielania trypsyny. Key words: chronic pancreatitis, pancreatic cancer, pancreatic secretory trypsin inhibitor.Adres do korespondencji: dr n. med. Anita Gąsiorowska, Klinika Chorób Przewodu Pokarmowego, Uniwersytet Medyczny, ul. Kopcińskiego 22, tel./faks +48 42 678 64 80, Artykuł oryginalny/Original paper Streszczenie Wstęp: Dotychczas opublikowane prace wskazują na istotną rolę mutacji w genie kodującym trzustkowy inhibitor wydzielania trypsyny (pancreatic secretory trypsin inhibitor -PSTI, określany również jako serine protease inhibitor, Kazal type 1 -SPINK1) w patogenezie postaci dziedzicznej i idiopatycznej przewlekłego zapalenia trzustki (PZT). Dane dotyczące roli tej mutacji w patogenezie PZT o etiologii alkoholowej pozostają niewyjaśnione. Poszukuje się ponadto roli mutacji genu SPINK1 w rozwoju sporadycznego raka trzustki (RT). Cel: Ustalenie częstości występowania mutacji SPINK1 u chorych na alkoholowe (PAZT) i idiopatyczne przewlekłe zapalenie trzustki (PIZT), a także na sporadycznego raka trzustki (RT). Poszukiwanie różnic dotyczących przebiegu klinicznego PZT u chorych ze stwierdzonymi mutacjami w porównaniu z chorymi bez mutacji. Materiał i metody: Rozpoznanie PZT i RT ustalano na podstawie obrazu klinicznego, badań metodami ultrasonografii (USG), tomografii komputerowej (TK) i endoskopowej ultrasonografii (endoscopic ultrasonography -EUS). Genomowy DNA wyizolowano z krwi 33 chorych na PAZT, 14 chorych na PIZT, a także 24 chorych na RT. Grupę kontrolną stanowiło 46 pacjentów. Mutację N34S w genie SPINK1 wykrywano z zastosowaniem metody reakcji łańcuchowej polimerazy -polimorfizm długości fragmentów restrykcyjnych (polymerase chain Abstract Introduction: In previous investigations, the N34S mutation of the serine protease inhibitor, Kazal type 1 (SPINK1) has been reported to have a connection with idiopathic and hereditary chronic pancreatitis, but the association between SPINK1 mutations and the incidence of chronic pancreatitis in alcoholics has been controversial. Additionally, it remains unknown whether the SPINK1 mutations have an impact on the clinical course of CP. No association between SPINK1 mutations and sporadic pancreatic cancer has been found. Aim: To determine the frequency of SPINK1 mutation in patients with alcoholic chronic pancreatitis (ACP), idiopathic chronic pancreatitis (ICP) and pancreatic cancer (PC). We also reviewed the clinical data of CP patients and analysed the differences of the clinical course of CP between patients with and without SPINK1 mutation. Material and methods: The diagnosis of CP was based on clinical examinations, ultrasound (US), computed tomography (CT) and endoscopic ultrasonography (EUS). DNA was isolated from 33 patients with ACP, 14 patients with ICP and 24 patients with PC. Forty-six healthy individuals were enrolled as controls. The N34S mutation of SPINK1 was detected with PCR-RFLP. Results: Among the CP group, in 6 patients (18%) with ACP and 4 patients (28.6%) ...