Hezargrad Kazasında Gayrimüslimler

Abstract

Hezargrad şehri 19. yüzyılda Deliorman(Divaneorman), Kara Lom ve İvrana nahiyelerinden oluşmakta idi. Bu çalışmada Hezargrad kazasında 1833 ile 1850 yılları arasında yaşayan Gayrimüslimlerin cizye vergileri ele alınmıştır. Hezargrad şehrine ait 1833-1850 yılları arasına kapsayan 1833, 1834, 1846,1847, 1849 ve 1850 yıllarına ait altı adet Cizye ve reaya Nüfus defteri ile her bir mahalle ve köye ait kırk adet temettuat defterleri incelenmiştir. Bunun yanı sıra cizye vergisinin belirli bir usule bağlandığı 1694 yılına ait Hezargrad Gayrimüslim nüfusu hakkında bilgi veren bir defter de çalışmada kullanılmıştır. Hezargrad kazası merkez köylerinde Gayrimüslimlerin yaşadığı 5 adet köy bulunmaktadır. Deliorman (Divaneorman) nahiyesine bağlı 7 köyde, İvrana Nahiyesine bağlı 6 köyde, Kara Lom Nahiyesine bağlı 25 köyde ve nereye bağlı olduğu ifade edilmeye 4 adet köyde Gayrimüslimler bulunmaktadır. Gayrimüslimlerin büyük bir kısmı Kara Lom nahiyesine bağlı köylerde ikamet etmektedir. Netice itibarıyla Hezargrad’a bağlı 47 köyde Gayrimüslimler yaşamaktadır. Bu köylerden sadece 10 adet köy Gayrimüslimlerden oluşmaktadır. Diğer 37 köyde Müslümanlarla Gayrimüslimler birlikte yaşamaktadır